An bille a cheadóidh rabhadh sláinte i mBéarla amháin ar dheochanna meisciúla le síniú inniu ag an Uachtarán

Tá sé i gceist ag an Uachtarán Micheál D Ó hUigínn an Bille nua um Shláinte Phoiblí a cheadóidh rabhadh sláinte ar dheochanna meisciúla i mBéarla amháin a shíniú inniu.

Thug an tUachtarán, a bhfuil an dara téarma san Áras i ndán dó i bhfianaise na pobalbhreithe is déanaí i dtaca le toghchán na huachtaránachta, an méid sin le fios agus é faoi agallamh ar an gclár Morning Ireland ar maidin.

Dúirt Ó hUigínn gurbh amhlaidh gur ag scrúdú na dréachtreachtaíochta sláinte a bhí sé nuair a bhí an díospóireacht idir ceathrar eile de na hiarrthóirí i dtoghchán na huachtaránachta ar siúl ar RTÉ oíche Dé Luain. Tá faoi an reachtaíocht sin a shíneadh inniu, a dúirt sé.

D’iarr ceanneagraíochtaí pleanála teanga na Gaeltachta ar Uachtarán na hÉireann an tseachtain seo caite gan reachtaíocht nua maidir le lipéid ar dheochanna meisciúla a shíniú toisc, a dúirt siad, go ndéantar ‘éagóir inti’ ar an nGaeilge.

In aighneacht a chuir ag an ngrúpa nua Gaeltacht Bheo, a dhéanann ionadaíocht ar an 26 eagraíocht pleanála teanga sa Ghaeltacht, iarrtadh “go humhal” ar an Ó hUigínn gan an Bille um Shláinte Phoiblí a shíniú nuair a chuirfí faoina bhráid é.

Níl de rogha ag an Uachtarán ach gach bille a chuirtear faoina bhráid a shíniú ina dhlí ach amháin sa chás go síleann sé go bhfuil an bille, nó aon chuid de, míbhunreachtúil. Sa chás sin féadadh sé diúltú an bille a shíneadh i ndiaidh dó comhairle a fháil ón gComhairle Stáit. Ina dhiaidh sin, má tá sé fós den tuairim go bhfuil an bille míbhunreachtúil, caithfidh sé é a chur faoi bhráid na Cúirte Uachtaraí le cinneadh críochnúil a fháil.

Ó tharla nach bhfuil tagairt ar bith do cheachtar den dá theanga oifigiúil sa chuid sin den reachtaíocht nua a bhaineann leis na lipéid sláinte, meastar go mbeadh sé deacair cás a dhéanamh go bhfuil sé míbunreachtúil.

Dhiúltaigh an tAire Sláinte Simon Harris sa Dáil an mhí seo caite do leasú ar an mBille a d’fhágfadh go mbeadh an rabhadh sláinte atá beartaithe inti i nGaeilge agus i mBéarla.

Mhaígh an tAire Sláinte Simon Harris go raibh fianaise aige go gcuirfeadh rabhadh sláinte i nGaeilge ar lipéid deochanna alcóil ‘mearbhall’ ar dhaoine.

Dúirt sé go raibh a chinneadh diúltú do lipéid dhátheangacha ar dheochanna meisciúla bunaithe ar thaighde, ach léiríodh i scéal a foilsíodh ar an suíomh seo nach raibh ceist na Gaeilge ar na lipéid san áireamh sa taighde a luaigh an tAire.

Idir an dá linn, léirigh pobalbhreith a foilsíodh ar an Irish Times ar maidin go bhfuil Ó hUigínn go rábach chun tosaigh ar na hiarrthóirí eile agus gan ach beagán os cionn seachtaine fágtha go dtí lá an toghcáin.

De réir na pobalbhreithe a rinne IPSOS/MRBI, bheadh 66% den vóta ag Ó hUigínn, nó a dhá oiread den tacaíocht a bheadh ag an gcúigear iarrthóirí eile in éineacht.

Má bhí dea-scéal d’aon duine de na hairrthóirí eile sa phobalbhreith ba don Fheisire Eorpach Gaeltachta Liadh Ní Riada é agus 11% aici, aon phointe céatadáin níos lú ná mar atá ag an bhfear gnó Seán Gallagher sa dara háit.

Léirigh pobalbhreith eile a foilsíodh ag tús na seachtaine nach raibh ach 5% ag iarrthóir Shinn Féin.

Beidh an chéad díospóireacht teilifíse ar siúl idir na hiarrthóir go léir ar siúl anocht ar Virgin Media One.