Bhain toradh an olltoghcháin stangadh ceart as na Tráchtairí Móra. Is beag nach mbeadh trua agat dóibh agus iad ag iarraidh é a mhíniú. Déarfá leat féin gur dream a bhí i gcuid acu ar tháinig dó croí orthu de léim agus gur mhaith a d’fheilfeadh cúpla piolla Rennie dóibh.
Bhí cuid eile acu ag rith thart i ndiaidh a n-eireabaill.
Smideanna beaga a bhí acu i dtosach ach nuair a fuair siad an chaint leo níorbh fhada gur thosaigh focail ag teacht chugainn ar eite na gaoithe nár shíl siad roimhe sin go mbeadh orthu iad a rá.
B’fhacthas dóibh anois go raibh an toradh dochreidte agus millteanach. Thosaigh siad ag caint ar chrith talún, ar rabharta, ar an súnámaí agus ar na plátaí teicteonacha polaitíochta a bheith a bhí ag imeacht ó chéile.
Ach mar is minic leis na Tráchtairí Móra ba ghearr go raibh siad ag iarraidh a chur ina luí orainn go raibh tuiscint mhaith acu i gcónaí ar na cúiseanna a bhí leis an Athrú Mór.
Seachtain roimh an toghchán bhí Michael McDowell ag bagairt orainn go raibh an daonlathas i mbaol. Luaigh sé Poblacht Weimar sa nGearmáin agus an drochthoradh a tháinig nuair a thit an phoblacht sin as a chéile.
Chomh luath agus a bhí toradh an olltoghcháin istigh baineadh an dalladh púicín de agus osclaíodh a shúile dhó. Bí ag caint ar Saul agus é ar a bhealach go Damascus.
Chaith McDowell seal ina cheannaire ar an bPáirtí Daonlathach, an páirtí a raibh dlí an mhargaidh ina Dhia acu. Is cosúil go bhfuil an lá sin caite anois, dar leis. Is é an teagasc atá inniu aige nach féidir cúrsaí go leor a fhágáil faoin margadh.
In alt leis a foilsíodh san Irish Times an lá faoi dheireadh, mhínigh sé a dhearcadh gan scáth gan náire. Ar fhaitíos go ndéanfainn éagóir air le haistriúchán, seo mar a dúirt sé:
“I have spoken and written for years now that market forces cannot by themselves address the issue of housing and urban planning. I have also consistently pointed that the Constitution is no barrier whatsoever to radically different policy choices or to State intervention to tackle homelessness.”
Caithfidh na Tráchtairí Móra a modh oibre a athrú feasta agus iad ag iarraidh an ghaoth a bhaint as seolta Shinn Féin. Níor oibrigh an reacaireacht uafáis. Ní thabharfar aird ar eachtraí gránna a tharla i dTuaisceart Éireann blianta ó shin.
Sinn Féin a choilleadh go polaitiúil ar bhealach eile an aidhm a bheas acu as seo amach. Tá na Sinn Féinigh tugtha isteach as an bhfuacht anois ach caithfear iad a thraenáil mar a thraenálfá mada den mhianach púdail.
Tá sé déanta amach ag na Tráchtairí Móra cheana féin nach bhfuil Sinn Féin chomh sóisialach agus a shíl siad i dtosach. Ach is breá leo fós Veiniséala a tharraingt anuas, rud a rinne bobaide as Fianna Fáil nó as Fine Gael ar chlár raidió an lá faoi dheireadh.
Ba ghearr a thóg sé ar Louise O’Reilly é a fhreagairt. Scéal chailleach an uafáis atá ansin, a dúirt sí. Níl uainne, ar sise, ach seirbhísí a chur ar fáil atá ina ngnáthchuid den saol i dtíortha eile na hEorpa—tithíocht, córas ceart sláinte, córas maith cúram leanaí agus roinnt rudaí le cois.
Go fiú fostóirí agus lucht airgid tá siad ag glacadh de réir a chéile le Sinn Féin. Síleann siad anois nach contúirt mhór ar bith iad don chóras deas bog, a bhí acu féin faoi rialtais Fhine Gael agus Fhianna Fáil.
Thug Príomhstiúrthóir Chónaidhm Ghnólachtaí agus Fhostóirí na hÉireann, Danny McCoy, a bhreithiúnas ar Shinn Féin tar éis an toghcháin. Is fiú a chuid focal a chur síos go beacht anseo: “Their instincts are not that mad when it comes to business.”
Labhair an forbróir réadmhaoine Johnny Rohan . “Sensible stuff” a thug sé ar na geallúintí atá déanta acu faoi infheistíocht.
Sin í an imní is mó atá ar chuid againn nach páirtí radacach ar chor ar bith iad Sinn Féin: go gcuirfear an dallamullóg orthu agus go gcuirfear an pionna iontu mar a cuireadh i bPáirtí an Lucht Oibre.
B’fhéidir sa deireadh nach mbeidís tada níos fearr ná a bhí Fianna Fáil tar éis dóibh siúd a theacht i gcumhacht i 1932. Chuir siadsan scéim mhór tógála tithe ar bun agus d’fheabhsaigh siad saol na cosmhuintire ar bhealaí eile dá réir.
D’fheabhsaigh ach is duine simplí a déarfadh gur sóisialaithe a bhí iontu.
alan titley
agus dúirt Peter Sutherland rud den tsaghas céanna…dá mbeidís i gcumhacht go mbeidís chomh mín le clúmh. Mura raibh eagla ar Pheter…