Plean go mbeadh 5% de chaint na Dála nua i nGaeilge le cur faoi bhráid an Cheann Comhairle

Tá sé i gceist ag Conradh na Gaeilge bualadh le Ceann Comhairle an 33ú Dáil chun plean a chur faoina bhráid a d’fhágfadh go mbeadh 5% de dhíospóireachtaí na Dála nua i nGaeilge.

Tá sé i gceist ag an eagraíocht teanga chomh maith taighde a dhéanamh i measc iriseoirí agus polaiteoirí féachaint cén fáth a mbaintear a laghad sin úsáid as an nGaeilge sa Dáil.

I measc na moltaí atá ag Conradh na Gaeilge tá go gcuirfí lá amháin sa mhí ar leataobh do dhíospóireachtaí Dála i nGaeilge.

Dúirt leascheannaire an Chomhaontais Ghlais Catherine Martin an tseachtain seo caite nár chóir “glacadh leis” go ndéanfaí neamhaird sna meáin ar aon chaint a dhéantar sa Dáil i nGaeilge. 

Níor bhac na meáin Bhéarla leis an óráid lán-Ghaeilge a thug Catherine Martin le linn an chéad suí den Dáil nua.

Bhí ábhar i dtuairiscí de chuid RTÉ agus na meán eile ó na príomhóráidí ar fad a tugadh sa Dáil an lá céanna seachas óráid Catherine Martin.

Dúirt polaiteoirí ó gach páirtí anuraidh nach labhraítear mórán Gaeilge i nDáil Éireann toisc nach mbíonn aird ag na meáin ach ar an gcaint a dhéantar i mBéarla.

De réir taighde a rinne Tuairisc.ie, deir duine as gach cúigear den 160 duine a toghadh in Olltoghchán 2020 go bhfuil dóthain Gaeilge acu chun agallamh beo a dhéanamh i nGaeilge leis na meáin chraolta.

Tá Conradh na Gaeilge chun an sprioc go mbeadh 5% de chaint na Dála i nGaeilge a phlé chomh maith le haoirí agus urlabhraithe Gaeilge na bpáirtithe.

Bhí plé cheana ag Conradh na Gaeilge le Seán Ó Fearghaíl faoina laghad Gaeilge a labhraítear sa Dáil agus tá súil acu plean a aontú leis agus é atofa ina Cheann Comhairle sa Dáil nua.

Tá an sprioc 5% bunaithe ar thaighde a rinne Tuairisc.ie a léirigh gur ar éigean go bhfuil aon Ghaeilge á labhairt anois i nDáil Éireann.

De réir an taighde, as an os cionn 2.76 milliún focal a labhraíodh sa Dáil le linn an 38 lá a raibh sí ina suí sa dara leath de 2017, níor labhraíodh ach 14,723 focal i nGaeilge.

D’fhág sin nach raibh i nGaeilge ach leath d’aon faoin gcéad, nó 0.5%, den chaint ar fad a rinneadh i nDáil Éireann le linn an téarma sin.

Chomh maith leis sin, léirigh an taighde a rinne Tuairisc.ie  gur ar éigean go raibh aon chaint as Gaeilge ann ach amháin an uair fhánach sin go raibh cúrsaí Gaeilge agus Gaeltachta á bplé.

Seachas sin baineann formhór na Gaeilge a labhraítear anois i nDáil Éireann le mionchaint, beannachtaí, focail bhuíochais agus focail chomhbhróin.