Tugtar léargas i bhfigiúirí nua ar líon na ndaoine atá ag fáil oideachas lán-Ghaeilge sa Stát faoi láthair.
De réir na bhfigiúirí a chuir an Roinn Oideachais ar fáil do Tuairisc.ie is beag méadú atá tagtha ar líon na ndaltaí atá ag fáil oideachas lán-Ghaeilge le tamall de bhlianta anuas.
58,333 dalta scoile atá cláraithe le scoileanna ina bhfuil oideachas lán-Ghaeilge á chur orthu.
Fágann sin gur 6% de dhaltaí an Stáit, idir dhaltaí bunscoile agus dhaltaí iarbhunscoile, atá ag fáil oideachas lán-Ghaeilge faoi láthair. 8% de dhaltaí bunscoile atá ag fáil oideachas lán-Ghaeilge ach níl oideachas lán-Ghaeilge á chur ach ar 3.5% de dhaltaí iarbhunscoile an Stáit.
Tá níos lú ná 10,000 dalta iarbhunscoile ag fáil oideachas lán-Ghaeilge i scoileanna lasmuigh den Ghaeltacht.
45,278 dalta as an mbeagnach 560,000 dalta bunscoile sa Stát atá ag fáil oideachas lán-Ghaeilge faoi láthair agus 13,055 as an mbeagnach 360,000 dalta iarbhunscoile atá ag déanamh amhlaidh.
De réir na bhfigiúirí nua níor tháinig ach 2.6% d’ardú ar líon na ndaltaí bunscoile atá ag fáil oideachas lán-Ghaeilge ó 2016 i leith agus 4.8% de mhéadú a tharla ag leibhéal na hiarbhunscoile sa tréimhse chéanna.
100 bunscoil atá ag cur oideachas lán-Ghaeilge ar fáil do 7,344 dalta sa Ghaeltacht i gcomparáid le 102 scoil agus 7,341 dalta in 2016. Gaelscoil amháin lasmuigh den Ghaeltacht sa bhreis atá ann ó 2016 agus 1,150 dalta breise atá sa chóras Gaelscolaíochta anois le hais dhá bhliain ó shin.
597 dalta breise atá ag freastal ar iarbhunscoileanna lán-Ghaeilge, sa Ghaeltacht agus lasmuigh di, ó 2016 agus scoil bhreise amháin atá i gceist agus an scoil sin sa Ghaeltacht.
Léiríonn na figiúirí nua go bhfuil maolú le tamall ar an bhfás a bhí ar an ngaeloideachais san am a caitheadh. Tá lucht an ghaeloideachais ag maíomh le fada nach bhfuiltear ag freastal ar an éileamh i measc tuismitheoirí ar oideachas lán-Ghaeilge lasmuigh de Ghaeltacht agus nach bhfuil dóthain scoileanna lán-Ghaeilge nua á dtógáil.
| LÍON NA nDALTAÍ SA STÁT ATÁ AG FÁIL OIDEACHAS LÁN-GHAEILGE | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Bunscoil | 2016 | 2017 | 2018 | |||
| Daltaí | Scoileanna | Daltaí | Scoileanna | Daltaí | Scoileanna | |
| Sa Ghaeltacht | 7,341 | 102 | 7,389 | 101 | 7,344 | 100 |
| Lasmuigh den Ghaeltacht | 36,784 | 146 | 37,234 | 147 | 37,934 | 147 |
| Iomlán | 44,125 | 248 | 44,623 | 248 | 45,278 | 247 |
| Iarbhunscoil | 2016 | 2017 | 2018 | |||
| Daltaí | Scoileanna | Daltaí | Scoileanna | Daltaí | Scoileanna | |
| Lasmuigh den Ghaeltacht | 9,414 | 28 | 9,731 | 28 | 9,990 | 28 |
| Sa Ghaeltacht | 3,044 | 20 | 3,050 | 20 | 3,065 | 21 |
| Iomlán | 12,458 | 48 | 12,781 | 48 | 13,055 | 49 |
Dáithí Mac Cárthaigh
Bhí tráth ann agus ba ghluaiseacht í Gluaiseacht na nGaelscoileanna a bhunaigh scoileanna agus a bhain aitheantas amach dóibh ina dhiaidh sin.
D’imigh sin. D’imigh na daoine misniúla sin.
Anois cloistear caint ar ‘earnáil na gaelscolaíochta’, scáth den Státchóras, shílfeá.
Tá an t-éileamh ann i measc an phobail ar scolaíocht trí Ghaeilge, rud is léir ó na liostaí feithimh.
Teastaíonn dúiseacht agus gluaiseacht.
Credo
De réir an ESRI tá ar a laghad 23% de thuistí óga na 26 condae ar mhaith leo go mbeadh Gaelscoil ar fáil dá bpáistí agus faoi láthair níl ach 8% des na daltaí bunscoile sna 26 condae ag freastal ar bhunscoil lánGhaelach!
Eite láidir frithGhaelach i gcomhrialtas FG-FF is cúis leis an an neamhaird siniciúil seo.
Marc O'Broithe
Níl na muinteoirí Gaeilge le fáil chun na phoist a líonadh da mbeadh suim againn na figúirí seo a árdú.