An mac tíre ag princeam i gConamara – sin agat Bealach an Atlantaigh Fhiáin

Ní fhéadaim Éamon Ryan agus an mac tíre a chur as mo chloigeann. Ní stopfaidh sé go mbeidh an mac tíre ag princeam ar na sléibhte.

Tá sé beagnach dhá chéad go leith bliain ó cuireadh deireadh leis an gceann deireanach acu in aice le Stua Laighean i gContae Cheatharlach. Ag marú caorach a bhíodh sé.

Tugaim faoi deara go raibh Contae na Gaillimhe ar cheann de na contaetha ba mhó a raibh an mac tíre ann roimhe sin.

Ní móide go mbeidh mórán fáilte roimhe ar achréidh na Gaillimhe an iarraidh seo. Bí cinnte gur go Conamara a chuirfeas Éamon Ryan é.

Tá na mílte heictéar sna ceantair chaomhnaithe anseo agus bheadh an-spraoi ag na cuairteoirí ag taisteal go mall ar na bóithre caola atá againn féachaint an bhfaighidís amharc ar an mac tíre.

Sin é an uair a mbeadh Bealach an Atlantaigh Fiáin fiáin dháiríre.

Níl a fhios agam ar chuimhnigh Éamon Ryan ar an gcúis a bhí ag an dream a mharaigh an mac tíre in aice le Stua Laighean. An bhfuil trua ar bith aige do na caoirigh atá ar shleasa na gcnoc i gceantair chaomhnaithe Chonamara?

Chaithfeadh sé go bhfaca sé tuairiscí truamhéileacha ó am go ham ar an scrios a dhéanann madraí ar chaoirigh nuair a ionsaíonn siad iad. Stiallann siad agus stróiceann siad iad. An chuid acu nach maraíonn siad den ruathar sin ní fhanann aon chaoi orthu níos mó.

Cén seans a bheadh ag caora bhocht in aghaidh mac tíre a mbeadh goin ocrais air?

Ach ansin aríst níl sé i bhfad ó bhí na Glasaigh ag éileamh go ndíbreofaí an chuid is mó de na caoirigh de na sléibhte seo plinc pleainc.

Níl aon amhras faoi aon rud amháin: ní bheidh na Glasaigh sásta go mbeidh páirc fiadhúlra ollmhór amháin déanta de chuile cheantar tuaithe fré chéile. Is fánach an seans a bheas ag feilméir éifeachtach táirgiúil ar bith slí bheatha a bhaint amach ina leithéid sin de Pháirc Náisiúnta.

Ina theannta sin má bhíonn duine den phobal beag a bheas fágtha ag iarraidh turas a dhéanamh beidh air nó uirthi fios a chur ar ghluaisteán pobail. Is leor 30 gluaisteán in aghaidh chuile 300 teaghlach sna bailte tuaithe, a dúirt Éamon Ryan.

Níor inis sé dhúinn cén chaoi a n-oibreoidh sé sin i mBaile Átha Cliath. Ní polasaí a bheadh ann a thaitneodh thar cionn le lucht na SUVanna, déarfainn.

Tá argóint amháin a d’fhéadfadh Éamon Ryan a úsáid agus is é sin gur ainmhí dúchasach é an mac tíre. Bhí sé in Éirinn ar feadh na mílte mílte bliain. 36,000 bliain go deimhin.

Tá neart tagairtí dhó i litríocht na Gaeilge.

De réir Annála na gCeithre Maistrí drochbhliain amach is amach a bhí sa mbliain 690 i gCúige Laighean. Thit múr fola sa gCúige an bhliain sin, rinneadh mealltracha fola den im agus tháinig caint don mhac tíre.

Tá scéal eile ann faoi shagart a bhí ar a bhealach as Ulaidh go Cúige na Mí sa mbliain 1182. Casadh mac tíre dhó a raibh caint aige.

Dúirt an mac tíre gur fear as Osraí a bhí ann ó cheart ach gur cuireadh mallacht ar a shinsear go ndéanfaí mic tíre díobh chuile sheachtú bliain agus go mbeadh sé seacht mbliana arís go n-iompóidís ar ais ina ndaoine.

Dúirt an mac tíre freisin go raibh an mallacht céanna curtha ar a bhean agus go raibh sise ag fáil bháis.

D’impigh sé ar an sagart lón aistir a thabhairt di. Rinne an sagart amhlaidh agus bhí an mac tíre chomh buíoch de gur thionlac sé ar a thuras é.

Ach níl ansin ach béaloideas. Sa deireadh thiar thall níl ach bealach amháin againn le seasamh roimh an mac tíre agus roimh Éamon Ryan: Conradh na Tuaithe a bhunú agus deichniúr Teachtaí Dála a sheasfadh ar ár son a chur sa Dáil.

Nuair a mhol mé é seo aríst i dTuairisc.ie an tseachtain seo caite tháinig dhá thagairt isteach. Tús lag ach tús mar sin féin.

Cuimhnigh nach raibh ach dhá dhuine dhéag toscairí i láthair nuair a bunaíodh Páirtí Cumannach na Síne!