CLUASTUISCINT: An cárta biongó Gwaeilge lán tar éis díospóireacht ‘upfront’ eile faoin teanga

Gníomhaíocht 1 – Ceisteanna

• Meas tú céard is brí leis an bhfrása “caidreamh grá is gráin”?
• Cad deirtear faoi na meáin phríobháideacha?
• Cén seó bóthair a bhfuil an t-údar ag tagairt de?
• Cén fáth a luann an t-údar cárta biongó?
• Cad atá i gceist ag an údar nuair a deir sé “seanbhailéad”?
• Cén fáth a luaitear Brenda Power?
• Déan an abairt thíos a chur san ord ceart.

Nuair a thagann na díospóireachtaí más ceadmhach dom an focal seo na sean-nathanna agus an tuairimíocht a chodail sin a úsáid fiú, tagann na seanráite, amuigh chéanna chun cinn. chun cinn

Gníomhaíocht 2 – Deachtóireacht

• Éist leis an gcéad trí abairt arís agus déan iarracht na príomhfhocail a scríobh síos.
• Cuir an méid atá scríofa i gcomparáid leis an méid atá scríofa ag do pháirtí. I mbeirteanna déanaigí iarracht na trí abairt a scríobh.
• Éist leis na habairtí arís más gá.
• Beidh sibh in ann an méid atá scríofa agaibh a chur i gcomparáid leis an leagan bunaidh ar ball.

Gníomhaíocht 3 – Aimsigh agus Cuardaigh

• Éist leis an gcéad trí abairt arís. Aimsigh sampla d’ainmfhocal firinscneach agus dhá aidiacht.
• An bhfuil aon fhocal/frása a chuala tú nach dtuigeann tú? Déan iad a chuardach ar focloir.ie agus www.teanglann.ie.

Gníomhaíocht 4 – Cur in ord

• Seo thíos an chéad phíosa eile den alt.
• Ag obair le do pháirtí déanaigí iarracht é a chur in ord.
• Tabhair réasúnaíocht cén fáth a bhfuil siad san ord sin.
• Beidh sibh in an freagra a sheiceáil ar ball.

oideachais an teanga a labhairt. An t-iomlán léir. Gan aon trácht ar fhigiúirí an Daonáirimh, gan aon

trácht ar dhea-mhéin an phobail i gcoitinne i leith na teanga atá cruthaithe i dtuairiscí taighde éagsúla,

bpraiseach atá á déanamh den chóras sin. Ach faraor ní raibh i scéal na díolúine ach an leithscéal is

déanaí le tabhairt faoi dhíospóireacht leadránach liobarnach eile faoin nGaeilge ‘éigeantach’.

Dúradh gurb é díolúine na Gaeilge a bhí le plé agus tá go leor go bhféadfaí a rá faoin

gan aon trácht ar an dúshlán a bhaineann le teanga a fhoghlaim, gan aon trácht ar an difríocht

idir ábhar a bheith éigeantach agus ina chroí-ábhar.

Seo linn arís ar bhóithrín na háiféise, na háibhéile, na heaspa tuisceana agus an aineolais: ní teanga

bheo í, níl sí úsáideach, an 10% de mharcanna breise, ní féidir le héinne a ghabh tríd an gcóras

Gníomhaíocht 5 – An leagan bunaidh

• Seo an nasc chuig an leagan bunaidh.
• Féach siar ar a bhfuil déanta agaibh i nGníomhaíochtaí 2 agus 4.
• Déan an t-alt a léamh tú féin. Ansin déanaigí é a léamh os ard i mbeirteanna.