“Tá an bhó sin chomh bradach le gabhar,” a dúirt cara liom an lá faoi dheireadh. Má bhíonn bó bradach is seacht measa an gabhar.
Is deacair claí a chur ar bhó bhradach, a deirtear. Is cinnte gur deacair bó bhradach a choinneáil as garraí féir ach ciallaíonn an ráiteas freisin gur deacair srian a choinneáil ar bhithiúnach.
Chomh bradach le smut sionnaigh a deirtí chomh maith.
Tá a leithéid de rud ann agus suan na muice bradaí – codladh ciúin, glic, dochrach.
Bíonn éisteacht na muice bradaí ag cuid de na daoine – chloisfidís an féar ag fás.
Is minic bó mhaith bradach is bean bhorb flaithiúil – bíonn drochthréithe is cinn mhaithe sa duine céanna.
Dhéantaí trácht ar Mhuimhneach bradach na ngabhar. Is cosúil gur goideadh gabhair Naomh Pádraig i gcontae an Chláir.
Céard faoin ráiteas seo?
Connachtach lách,
Muimhneach spleách,
Laighneach tláith,
Ultach bradach.
Cheithre asal gan a bheith screadach,
Cheithre ghabhar gan a bheith bradach,
Cheithre dhiabhal gan a bheith gnóthach
Sin dáréag nach bhfaighfeá i dtír.
Bata bradach a thugtar ar an maide a bhíonn i ndeis le breith ar éanacha.
An raidió bradach a tugadh ar shaor-raidió Chonamara.
Craiceann bradach a thugtaí i Ros Muc ar adhaltranas.
Duine bradach a thabharfaí ar ghadaí. Deirtear gur measa an fear bréagach ná an fear bradach –cosnóidh tú thú féin ar an bhfear bradach ach ní féidir thú féin a shábháil ar an bhfear bréagach.
Cut bradach a gheobhadh brabach air a déarfaí faoi dhuine a bheadh chomh cliste is nach mbeadh in ann chuige ach an gadaí.
Is fearr gadaí ná bréagaire buan ach tá an tubaiste i ndán dóibh araon.
Ní lao bó bradaí a bhí i mo dheartháir,
ach buachaill cruinn deas ar chnoc is ar chnocán,
A bhainfeadh fuaim go bog binn as camán.
Sin é a dúirt deirfiúr Dhonncha Bháin, an fear a crochadh.
Chomh bradach le gabhar. Nach deas é?
Ciara Ní É
Iontach maith, is breá liom na píosaí seo!