Tá cur síos déanta ag fear óg as Corca Dhuibhne ar an gciníochas atá feicthe aige ar pháirc na himeartha agus é ag imirt le Cumann Caide na Gaeltachta.
Agus agóidí in aghaidh an chiníochais ag tarlú ar fud an domhain i ndiaidh mharú George Floyd in Minnesota, shocraigh Franz Sauerland, arb as Ard na Caithne é, labhairt amach faoi na heachtraí ciníocha atá tarlaithe dó le blianta beaga anuas.
“Seasann ceann de na hócáidí amach dom,” a dúirt Sauerland ar an gclár An Saol Ó Dheas ar RTÉ Raidió na Gaeltachta. “Ní rabhthas fiú ag imirt sa chluiche seo, bhíos mar mhaor uisce mar go rabhthas gortaithe. Chuathas isteach chun uisce a thabhairt do dhuine do mo chomhghleacaithe agus dúirt a mharcálaí rud uafásach liom, dúirt sé liom imeacht ar ais chuig mo ‘cotton fields’. Cuimhneoidh mé air sin go deo.”
Mhínigh Sauerland gur bhain an eachtra preab as agus nach raibh a fhios aige céard ba chóir dó a dhéanamh.
“Níor tharla sé riamh roimis sin, b’in an chéad uair. Shuíos ar an dtaobhlíne agus bhíos ciúin ansin don chuid eile den gcluiche. Ní dúras faic,” arsa an fear óg.
“Bhí saghas náire orm agus bhí brón orm. Ní raibh a fhios agam canathaobh go ndéarfadh sé rud mar sin liom?”
Cé nár dhúirt Sauerland tada leis an réiteoir faoin eachtra, fuair sé scéal níos deireanaí gur cuireadh an réiteoir ar an eolas fúithi agus gur gearradh tréimhse fionraíochta ar an té a chaith masla leis.
Is as Gána máthair Sauerland agus as an nGearmáin a athair. Deir sé go bhfuil cairde dílse aige ó bhí sé an-óg, ach go raibh sé fós deacair air uaireanta agus é ag fás aníos.
“Bhraitheas an t-am ar fad go raibh orm oibriú dhá oiread níos mó ná gach duine, fiú amháin ar an ngort caide. Theastaigh uaim a bheith níos fearr ná gach duine ionas go mbeadh meas acu orm,” a dúirt Sauerland.
Cé go gceapann sé go bhfuil rudaí ag dul i bhfeabhas ó thaobh an chiníochais in Éirinn, deir Sauerland nach dtuigeann go leor daoine cé chomh holc is atá fadhb an chiníochais sa tír. Tá a aineolaí is a bhíonn daoine feicthe go minic aige féin agus é ag obair.
“Bhí mé ag obair in ollmhargadh i mbaile an Daingin agus cuireann siad ceisteanna an-ait orm. Ceisteanna ar nós ‘Cad as a dtagann tú?’. Deirim leo gur rugadh agus tógadh mé anseo ach deir siad liom, ‘No, abair an fhírinne liom.’ Deirim ‘Is Éireannach mé’ ach bíonn siad ag brú agus ag brú agus ag brú chun fáil amach canathaobh go bhfuil mé dubh,” a dúirt Sauerland.
“N’fheadar cé mhéad uair ar tharla sé, tarlaíonn sé uair sa mhí, b’fhéidir. Daoine aosta a bhíonn ann. Níl tuiscint cheart acu. Ní theastaíonn uathu a bheith gránna liom.”
Ghlac Sauerland páirt i léirsiú Black Lives Matter in aghaidh an chiníochais sa Daingean tráthnóna agus tá súil aige go gcuirfidh an ghluaiseacht sin le tuiscint an phobail ar na fadhbanna a bhíonn ag daoine dubha in Éirinn agus ar fud an domhain.
“Is don gcéad ghlúin eile agus na leanaí atá ag teacht atá [an agóid]. Go mbeadh tuiscint cheart acu ar an gciníochas – agus nach dtarlóidh sé riamh arís.”
Tiarnan de Fréine
Tá sé sin go huafásach. Ba chóir go stopfaí an cluiche agus ba chóir go ngearrfaí tréimhse fionnraí bliain ar a laghad ar an té a dhearfadh a leithéid. Níl aon áit in Éirinn den tsaghas ciníochas sin