FÍSEÁN: Al Fresco, agallamh beirte agus bona fide – an foclóir Gaeilge nua

Fág freagra ar 'FÍSEÁN: Al Fresco, agallamh beirte agus bona fide – an foclóir Gaeilge nua'

• Jacko Déardaoin, Nollaig 11 2025 ag 1:59 pm

  Fuaimnítear an focal ‘ábhar’ gan síneadh fada (=abhar) i gcásanna áirithe i gcanúint Chorca Dhuibhne.
  Ráinneodh go ndéantar amhlaidh i gcanúintí eile…
  “ag imeacht ar a abhar féin” mar shampla.
  “Abhar dochtúra, abhar sagairt” etc
  Ach “ag déanamh ábhair” etc etc
  Níl aon aitheantas tugtha do san in aon áit (go bhfios dom) ach i bhfoclóir an Duinnínigh.

• Jacko Déardaoin, Nollaig 11 2025 ag 4:24 pm

  Féach an iontráil ar ‘aiteas’ thíos.
  Ní thuigfeá ‘pleasantness’ ná ‘fun’ (áineas, spraoi etc) as an míniú a thugtar ach is in í an bhrí is mó atá le ‘aiteas’ i gCorca Dhuibhne.
  Tugtar an bhrí sin leis sna foclóirí eile, áfach.
  Is maith ann é an Foclóir Gaeilge-Gaeilge agus tréasluím a saothar leo ach uaireanta, de ghrá na simplíochta agus na soiléireachta, níor mhiste cúl a thabhairt leis an bpiúratánachas agus focal amháin Béarla a chur isteach. Tá cainteoirí breátha ann a bhfuil sáreolas acu ar an gcanúint sin ó dheas ach teagmháil a dhéanamh leo.
  aiteas cmu
  ainmfhocal firinscneach, 1ú díochlaonadh
  (g.u. aitis)
  1. An staid nó cáilíocht a bhaineann le duine nó le rud atá neamhghnách nó nach mbeadh súil agat leo agus a chuirfeadh míshuaimhneas áirithe ort
  2. Rud éigin neamhghnách nó suimiúil a tharlaíonn de sheans
  3. An cháilíocht a bhaineann le duine nó le hiompar duine atá an-amaideach nó an-aisteach, dar leat