Tá an dán ‘Cad é’ le Liam Ó Muirthile, an scríbhneoir aitheanta a bhásaigh an tseachtain seo caite, i measc na saothar atá roghnaithe ag an NCCA do chúrsa nua an Teastais Shóisearaigh atá dírithe ar chainteoirí líofa Gaeilge.
Tá liosta foilsithe ag an Chomhairle Náisiúnta Curaclaim agus Measúnachta de na ‘téacsanna’ Gaeilge, idir phrós, fhilíocht, amhráin agus ghearrscannáin, ar féidir staidéar a dhéanamh orthu do scrúdú an Teastais Shóisearaigh ó 2020-2022.
Faoin leagan amach nua atá ar scrúdú Gaeilge an Teastais Shóisearaigh a tháinig i bhfeidhm anuraidh, tá dhá shiollabas anois ann, ceann atá oiriúnach do chainteoirí dúchais agus cainteoirí líofa Gaeilge agus ceann d’fhoghlaimeoirí.
Úrscéalta T1
Teideal | Údar | Foilsitheoir | Bliain |
---|---|---|---|
Gealach | Seán Mac Mathúna | Leabhar Breac | 2012 |
Tromluí | Áine Ní Ghlinn | Cois Life | 2009 |
Gluaiseacht | Alan Titley | An Gúm | 2009 |
An Túr Solais | Ríona Nic Congáil | Coiscéim | 2004-2007 |
Doras Fuinneog Scuab | Seán Mac Mathúna | Leabhar Breac | 2015 |
LabhairAmach.com | Áine Uí Fhoghlú | Cló Iar-Chonnacht | 2017 |
Réics Carló ar Oileán Mhanann | Cathal Ó Sandair | An Gúm | 1984-2012 |
Bithiúnaigh | Peadar Ó Cualáin | Leabhar Breac | 2012 |
An Taistealaí | Ré Ó Laighléis | Cló Mhaigh Eo | 1990-1998 |
An Uaigh | Laoise Ní Chléirigh | Leabhair COMHAR | 2013 |
Sárú | Anna Heussaff | Cló Iar-Chonnacht | 2017 |
Dialann Chaoimhe | Muireann Ní Bhrolcháin | Cló Iar-Chonnacht | 1994 |
An Mianadóir | Jackie Mac Donncha | Cló Iar-Chonnacht | 2015 |
Taibhsí an Locha | Antain Mac Lochlainn | Cló Iar-Chonnacht | 2009 |
Comhcheilg Pháirc an Chrócaigh | Diarmaid Ó Ceallaigh | Coiscéim | 2013 |
Lasair na Gréine | Claire Lyons | Coiscéim | 2006 |
16 úrscéal atá molta ar an liosta nua do chúrsa na gcainteoirí líofa, agus i measc na scríbhneoirí a bhfuil saothair leo ar an liosta sin tá Seán Mac Mathúna, Alan Titley, Diarmuid Ó Ceallaigh, Jackie Mac Donncha, Cathal Ó Sándair, Peadar Ó Cualáin agus Ré Ó Laighléis.
Seachtar ban atá ar liosta na n-úrscéalta: Áine Ní Ghlinn, Ríona Nic Congáil, Muireann Ní Bhrolcháin, Claire Lyons, Anna Heussaff, Laoise Ní Chléirigh agus Áine Uí Fhoghlú.
Lena chois sin, tá 15 gearrscéal molta mar rogha do mhúinteoirí agus daltaí atá i mbun an chúrsa nua atá dírithe ar scoileanna Gaeltachta agus scoileanna lán-Ghaeilge.
I measc na scríbhneoirí a bhfuil gearrscéalta leo ar an liosta tá Alex Hijmans, colúnaí le Tuairisc.ie, Orna Ní Choileáin, Ré Ó Laighléis, Pádraig Mac Piarais, Jackie Mac Donncha agus Ógie Ó Céilleachair.
Gearrscéalta T1
Teideal | Údar | Cnuasach / Bailiúchán | Foilsitheoir | Bliain |
---|---|---|---|---|
Quick Pick | Orna Ní Choileáin | Sciorrann an tAm | Cois Life | 2014 |
Na Bradmharcaigh | Ré Ó Laighléis | Punk agus Scéalta Eile | Cló Mhaigh Eo | 1998-2004 |
Eoghainín na nÉan | Pádraig Mac Piarais | Gearrscéalta an Chéid | Cló Iar-Chonnacht | 2000 |
Íosagán | Pádraig Mac Piarais | Ó Pheann an Phiarsaigh | Cló Iar-Chonnacht | 2016 |
An Eochair | Jackie Mac Donncha | Bróga Johnny Thomáis | Cló Iar-Chonnacht | 2012 |
Saineolaí Teicneolaí | Orna Ní Choileáin | Canary Wharf agus Scéalta Eile | Cois Life | 2009 |
Claonfhéachaint | Ré Ó Laighléis | Goimh agus Scéalta Eile | MÓINÍN | 2004 |
An Sceach | Alex Hijmans | Idir Dhá Thír | Cois Life | 2017 |
Ag Cúinne M St. agus Wisconsin | Alex Hijmans | Idir Dhá Thír | Cois Life | 2017 |
Goimh | Ré Ó Laighléis | Goimh agus scéalta eile | MÓINÍN | 2004 |
An Cluiche Mór | Ógie Ó Céilleachair | Katfish agus Scéalta Eile | Cló Iar-Chonnacht | 2017-…..-6 |
An Tube | Ógie Ó Céilleachair | Katfish agus Scéalta Eile | Cló Iar-Chonnacht | 2017 |
M’Asal Beag Dubh | Pádraic Ó Conaire | Pádraic Ó Conaire: Rogha Scéalta (eag. Diarmuid de Faoite) | Cló Iar-Chonnacht | 2008 |
Clann Uisnigh | Séamus Ó Searcaigh | Laochas | An Gúm | 1945-2009 |
Bodach an Chóta Lachtna | Séamus Ó Searcaigh | Laochas | An Gúm | 1945-2009 |
Tá dánta le filí óga agus filí seanbhunaithe molta ar liosta na filíochta, ina measc Liam Ó Muirthile, Louis de Paor, Nuala Ní Dhomhnaill, Ailbhe Ní Ghearbhuigh, Caitríona Ní Chléircín.
10 ngearrscannán atá molta dóibh siúd a bheidh ag tabhairt faoin chúrsa.
I measc na scannán sin, tá Rúbaí (2015) le Louise Ní Fhiannachta agus Turas Téarnaimh (1954) le Gerard Healy.
Tá cúig cinn de dhrámaí molta mar rogha do chúrsa na gcainteoirí dúchais chomh maith.
Filíocht T1
Teideal | File | Cnuasach / Ar fáil ag | Foilsitheoir | Bliain |
---|---|---|---|---|
Jeaic ar Scoil | Dairena Ní Chinnéide | Máthair an Fhiaigh | Cló Iar-Chonnacht | 2008 |
Cad é | Liam Ó Muirthile | Walking Time | Cló Iar-Chonnacht | 1999 |
Filleadh ar an gCathair | Ailbhe Ní Ghearbhuigh | The Coast Road | Gallery Books | 2016 |
An Foclóirí | Colm Breathnach | An Fear Marbh | Coiscéim | 1998 |
Treall | Caitlín Maude | Caitlín Maude: Dánta drámaíocht agus prós | Coiscéim | 2005-2008 |
Athair | Nuala Ní Dhomhnaill | An Dealg Droighin | Mercier Press | 1981 |
Ceist na Teangan | Nuala Ní Dhomhnaill | Pharaoh’s Daughter | Gallery Press | 1990 |
Ted | Joe Steve Ó Neachtain | De Dhroim Leice | Cló Iar-Chonnacht | 1990 |
Gaiscíoch an Chamáin | Micheál Ó Conghaile | Comhrá Caillí | Cló Iar-Chonnacht | 1987 |
Aongus | Johnny Chóil Mhaidhc | Buille Faoi Thuairim Gabha | Cló Iar-Chonnacht | 1987 |
Rún | Caitlín Maude | Caitlín Maude: Dánta drámaíocht agus prós | Coiscéim | 2005-2008 |
Sámhchodladh | Colm Breathnach | An Fear Marbh | Coiscéim | 1998 |
An Grá | Colm Breathnach | Croí agus Carraig | Coiscéim | 1995 |
Piseoga | Louis de Paor | Ag Greadadh Bás sa Reilig | Cló Iar-Chonnacht | 2005 |
Deireadh Cóisire | Gearóid Mac Lochlainn | Na Scéalaithe | Coiscéim | 1999 |
Ceithre Ráithe na Bliana | Pádraig Mac Suibhne | Solas Uaigneach | An Sagart | 1992 |
Tá liostaí fada amhrán molta don dá chúrsa, idir amhráin thraidisiúnta agus amhráin chomhaimseartha, ina measc ‘Faoiseamh’ le Spats Columbo agus ‘An Saol Rúnda’ le hOisín Mac, ‘An Seanduine Dóite’ agus ‘Mise Éire’.
Beidh ar dhaltaí i scoileanna a shocraíonn an cúrsa Gaeilge T1 tabhairt faoi dhá úrscéal, aon dráma amháin, deich ndán/amhrán agus ar a laghad dhá ghearrscéal agus dhá ghearrscannán.
Is féidir leo na saothair a roghnú as na liostaí thíos atá curtha ar fáil ag an NCCA.
Gearrscannáin T1
Teideal | Stiúrthóir | Scríbhneoir | Léiritheoirí / Comhlacht | Ar fáil ag |
---|---|---|---|---|
Rúbaí (2015) | Louise Ní Fhiannachta | Antoin Beag Ó Colla | Gemma O’ Shaughnessy/Magamedia | https://www.tg4.ie/ga/player/boxset/?st=Rúbaí |
Síle (2013) | Cathal Ó Cuaig | Séamus Moran | Ciarán Ó Cofaigh/Síol Scéal | https://www.tg4.ie/ga/player/baile/?pid=5728828053001&teideal=Síle&series=Scéal 1&dlft=3618 |
Filleann an Feall (2000) | Frankie McCafferty | Don Wycherley | Ann Brehony / Gearrscannáin DVD | Bord Scannán na hÉireann/TG4 |
An Díog is Faide (2004) | Hugh Farley | Hugh Farley | Karen Edmonds/ Espresso Films | https://www.irishfilmboard.ie/directory/view/7799/an-d%C3%ADog-is-faide |
An Buille (2010) | Marion Ní Loinsigh | Tristan Rosenstock | Deirdre Ní Fhlatharta/ Síol Scéal | https://www.tg4.ie/ga/player/baile/?pid=5721623657001&teideal=An Buille&series=Údar&dlft=10493 |
Fluent Dysphasia (2004) | Daniel O’Hara | Daniel O’Hara | Gráinne O’Carroll/ Dough Productions | https://www.irishfilmboard.ie/directory/view/7942/fluent-dysphasia |
An Seabhac (2010) | Trevor Laffey | Paul Mercier | Deirdre Ní Fhlatharta/ Síol Scéil | https://www.tg4.ie/ga/player/baile/?pid=5721622201001&teideal=An Seabhac&series=Údar&dlft=10522 |
Sínte (2014) | Tom Sullivan | Tom Sullivan & Feidlim Cannon | Ciarán Ó Cofaigh/Síol Scéal | https://www.tg4.ie/ga/player/baile/?pid=5728906752001&teideal=Sínte&series=Scéal 2&dlft=3617 |
Fíorghael (2005) | Macdara Vallely | Macdara Vallely | Tamara Anghie/Zanzibar Films | https://www.irishfilmboard.ie/directory/view/7732/na-fíorghae |
Turas Téarnaimh (1954) | Gerard Healy | N/bh | Bord Scannán na hÉireann | Seoda (DVD) (Gearrscannán dubh agus bán) |
Amhráin T1
Teideal | Scríbhneoir |
---|---|
An Bóthar | Mark Ó Loinsigh (bunaithe ar dhán le Seán Ó Riordáin) |
An Drúcht Geal Ceo | Séamas Ó Grianna (a d’aistrigh) |
Beir mo Dhúthracht | Pádraig Ó Siochfhradha |
Bí Ann/Leanfaidh mé | Kila |
Ceap do Shuaimhneas | IMLÉ |
An Poc ar Buile | Traidisiúnta |
Cúnla | Traidisiúnta |
Aililiú na Gamhna | Traidisiúnta |
Mise Éire | Pádraig Mac Piarais (liricí) Patrick Cassidy (ceol) |
An Saol Rúnda | Oisín Mac |
Deireadh na seachtaine | Na Fíréin |
Amhrán Chuigéil | John Beag Ó Flatharta |
A Neansaí ‘mhíle grá | Traidisiúnta |
Caidé sin don té sin? | Traidisiúnta |
An Seanduine dóite | Traidisiúnta |
Ceol an Phíobaire | Traidisiúnta |
Ag Críost an Síol | Seán Ó Riada (ceol) |
Déan é | Sruth na Maoile |
Deora ar mo chroí | Enya |
An Mhaighdean Mhara | Traidisiúnta |
Faoiseamh | Spats Columbo |
Drámaí T1
Teideal | Údar / Scríbhneoir | Cnuasach | Foilsitheoir | Bliain |
---|---|---|---|---|
Eoghan Gabha | Pádraig Mac Piarais | Drámaí an Phiarsaigh | Irish Academic Press | 2013 |
Coimhlint | Ré Ó Laighléis | Aistear Intinne | Coiscéim | 1996 |
Aisling Aongusa | Brian Ó Baoill | TUB…aiste! agus drámaí eile: Duaisdrámaí an Oireachtais | www.lulu.com | 2010 |
Lá Buí Bealtaine | Máiréad Ní Ghráda | Gearrdhrámaí an Chéid Eag. Pádraig Ó Siadhail | Cló Iar-Chonnacht | 2000-2008 |
An Casán | Séamus de Bhilmot | Gearrdhrámaí an Chéid Eag. Pádraig Ó Siadhail | Cló Iar-Chonnacht | 2000-2008 |
jpadraig
Beannacht Dé le hanmain na marbh.