FAOI GHLAS AG AN nGALAR: ‘Seoid chaillte’ ina bhfuil meascán den Ghaeilge is den Ultais

Níorbh eol do mhórán go raibh caidreamh de shaghas ar bith idir na Gaeil agus na plandóirí ó thuaidh nuair a ghabh na sealbhóirí isteach an fearann dúchais. Is beag atá i bhfilíocht agus i bprós na Gaeilge ina thaobh.

Bhí deighilt, ní mór ná go bhféadfá apartheid a thabhairt air, idir an dá dhream. Is é nach dtuigtear ná go raibh Gáidhlig ag go leor de na plandóirí, agus gur fhoghlaim go leor eile an Ghaeilge d’fhonn go bhféadfadh siad orduithe a thabhairt dóibh ó Dhia agus uathu féin. Dá bhrí sin, fearann trítheangach ba ea go leor d’oirthuaisceart na tíre ar feadh breis agus dhá chéad bliain. Samhlaoid air sin is ea an t-úrscéal, nó réamhúrscéal, go dtángthas air le déanaí a bhfuil ‘Dinna Greet Weefla mo Charaid’ (Coiscín €16.90) mar theideal air.

Deirtear gurbh é Somhairle Sammy Mac A’ Chuint an Ultaigh a chum, ach gur mar SS a shínigh sé a ainm de shíor is de ghnáth.  Meascán den Ghaeilge is den Ultais atá ann, an t-aon cheann amháin dá leithéid a bhfuil eolas againn air. Is í an chéad abairt atá ann: ‘Ae remembert when ae bhá mé ar bhrolach mi minnie. Shae was a breá baineann and ae was a boloch beg.’

Gabhann sé in olcas ina dhiaidh sin.

Fós, is foinse luachmhar staire é mura n-insíonn sé oiread sin dúinn i dtaobh an údair, seachas go raibh Art Mac Cubhaigh ina gharraíodóir aige.

Deirtear gur chuir sé iachall ar Art ‘Úir-chill an Chreagáin’ a chumadh nuair a chuala sé dhá chat ag troid sa scioból.