Bíodh an fheamainn againn! Tá sí go maith dúinn!

D’fhéadfadh eolas atá tagtha chun cinn faoi na buntáistí sláinte a bhaineann le cineálacha éagsúla feamainne agus fásra cladaigh borradh a chur faoin tionscal atá bunaithe ar na hamhábhair sin.  Cuireadh taighde atá déanta ag eolaithe aitheanta – M. Lynn Cornish, Alan T. Critchley agus Oleg G. Mouritsen – faoi bhráid comhdháil i gCóbanhávan agus foilsíodh é i bhfoinsí údarásacha, leithéidí an Journal of Applied Psychology agus an láithreán Science Daily le tamall anuas.  As Ceanada é Michael Cornish, as an Danmhairg é 0leg G Mouritsen agus tá Alan T. Critchley ag obair i dtionscal Acadian Sea Plants i gCeanada.  Is iad Acadian Sea Plants úinéirí an chomhlachta Arramara Teo i gConamara.

Creideann na heolaithe go raibh an fheamainn agus fásra farraige ar cheann de na hábhair a chuidigh go mór  – a bhí cinniúnach b’fhéidir – i bhforbairt inchinn an chine daonna ón tráth ar fhág an chéad duine saol an ápa na cianta ó shin.

Téann na heolaithe i bhfad siar sa stair agus sa saol.  Míníonn siad gur scar an chéad chineál den chine daonna ón ainmhí is gaolmhaire leis – an simpseansaí – idir cúig mhilliún agus seacht milliún bliain ó shin.  Rinne an cineál nua seo den chine daonna a bhealach chomh maith agus a d’fhéad sé i réigiúin na hAfraice nó gur tháinig athrú aeráide agus nach raibh mórán uisce fanta.  Ba ansin a bhuail sé leis sa tóir ar uisce agus ar bheatha.  Ceapann na saineolaithe gur dóigh gurbh í an fheamainn agus fásra an chladaigh ba mhó a d’ith ár sinsir na milliúin bliain ó shin. Is ar éigean, ceaptar, a bheidís sách sciliúil ar an saol san am sin le go mbeadh tuiscint acu ar nádúr na farraige agus ar an iascaireacht.  Dá réir sin, i bhfásra an chladaigh a b’fhearr a bhí an soláthar beatha le fáil.

Thug fásra an chladaigh cothú do cholainn agus d’inchinn shinsir chine daonna an lae inniu na cianta ó shin.  Cuid den adhmad atá le baint as seo, a deirtear, ná go raibh an fheamainn ina cuid bhunúsach d’fhorbairt inchinn an chine daonna.

Tugann na saineolaithe cuntas ar bhia cladaigh agus mara a chuidíonn le forbairt na  hinchinne: Taurine, Sinc  (an-tábhachtach don chuimhne), Vitimínn B12 agus aigéid a bhfuil geir fholláin iontu. 

Tá siad seo le fáil go fairsing i gcineálacha feamainne agus fásra cladaigh agus i gcineálacha éagsúla sliogéisc, a deirtear. 

Ar an tairbhe a deirtear a bhaineann leo, tá go dtugann siad cosaint áirithe in aghaidh cliseadh cuimhne, an galar Alzheimer, ísle brí, agus galair eile a bhaineann le lagan ar an gcóras néarógach.

Tá comhlachtaí feamainne ag cur suim mhór sa taighde agus san eolas seo agus féachfaidh siad le leas a bhaint as ina gcuid margaíochta amach anseo.  Tionscal tábhachtach Gaeltachta í an fheamainn agus tá ceanncheathrú an comhlachta feamainne is mó in Éirinn, Arramara Teo, lonnaithe i  gCill Chiaráin i gConamara.   Tá sé sa bplean ag na húinéirí, Acadian Sea Plants, a raibh baint indíreach acu leis an staidéar nua seo, béim a chur ar tháirgí sláinte. 

Gealladh go mbeadh roinnt milliúin á chaitheamh ar an ngné sin den fhorbairt i gCill Chiaráin agus saineolaithe gafa leis.  Ach ceaptar  go bhfanfaidh dream Cheanada go bhfeicfear cén socrú a bheidh ann faoi cheadúnais agus faoi chearta feamainne ar chladaí an iarthair sula ndéanfaidh siad mórán eile infheistíochta sa tionscal in Éirinn.