Moladh le déanamh faoi fhreagracht a leagan ar aire as plean earcaíochta Gaeilgeoirí a chur i bhfeidhm

Tá geallta ag Aire Stáit na Gaeltachta go mbreathnóidh sé ar leasú a dhéanamh ar an mbille teanga chun go mbeadh dualgas ar aire rialtais as Plean Náisiúnta Earcaíochta nua a chur i bhfeidhm.

Tá sé mar sprioc sa Bhille go mbeadh 20% d’earcaigh nua sa chóras poiblí ina nGaeilgeoirí faoi dheireadh 2030 agus réiteofar an plean earcaíochta chun é sin a bhaint amach.

Ceann de na príomhlaigí a aithníodh ar an mbille nach bhfuil dualgas reachtúil leagtha ar aon duine ná ar aon dream an plean a chur i bhfeidhm. Léiríodh imní gur mó de pholasaí seachas píosa reachtaíochta a bhí sa phlean dá bharr.

Dúirt an tAire Stáit Jack Chambers sa Dáil inné, áfach, go mbeadh “ciall” le dualgas a chur ar aire an plean a chur i bhfeidhm agus go dtiocfaidh sé ar ais le moladh faoi sin roimh achtú an Bhille.

“Aithním go mbeadh buntáiste ann dá mbeadh ról an Aire mar an duine a bheadh freagrach an Plean Náisiúnta a chur i bhfeidhm luaite go sonrach sa Bhille agus táim sásta féachaint air sin mar leasú ag Céim na Tuarascála,” a dúirt an tAire Stáit Chambers sa Dáil tráthnóna.

Bhí leasuithe ar an gceist molta ag Teachtaí Dála an Rialtais agus ag Teachtaí de chuid an fhreasúra agus iad ag moladh go gcuirfí mír isteach sa bhille a rialódh gur ar an Aire a bheadh an fhreagracht an Plean Náisiúnta Earcaíochta a fheidhmiú.

Bhí Sinn Féin agus Teachtaí eile de chuid an fhreasúra ag moladh gur ar aire sinsearach a bheadh an dualgas ach dúirt an tAire Stáit nach raibh sé in ann a rá gur aire sinsearach a bheadh sa mholadh aige féin toisc, a deir sé, gur faoi gach rialtas a bhíonn sé cúraimí a leagan ar aire sinsearach nó ar aire stáit.

Gheall an Aire Stáit Chambers go dtiocfaidh sé ar ais le moltaí maidir le suas le 46 leasú a moladh ar an reachtaíocht nua.

Léirigh Teachtaí an fhreasúra míshástacht sa Dáil tráthnóna toisc nach raibh an tAire Stáit sásta glacadh le tuilleadh moltaí a mheas siad a chinnteodh feidhmeanna an Bhille.

I gcás na gcaighdeán, atá le teacht isteach in áit na scéimeanna teanga, moladh go ndéarfaí go ‘déanfaidh’ an t-aire gníomh in áit ‘féadfaidh’, mar atá luaite sa bhille, ach dúirt an tAire Stáit Chambers gur ceist dlí a bhí ann agus go gcaithfí cloí le ‘féadfaidh’.

Tá plé déanta ar 249 den 308 leasú a moladh ar an mbille, cé go bhfuil an plé le críochnú ar 108 acu. Tá thart ar 24 uair an chloig anois caite ag Roghchoiste Gaeilge an Oireachtais ag plé na leasuithe ó mhí Eanáir.

Tá dhá sheisiún eile dhá uair an chloig beartaithe don lá inniu sa Dáil.

Ar maidin, thug Aire Stáit na Gaeltachta geallúint go molfaidh sé leasú nua ar an mbille teanga a chinnteoidh go mbeidh sprioc shoiléir sa dlí go mbeidh 20% d’earcaigh nua sa chóras poiblí ina nGaeilgeoirí faoi dheireadh 2030.