Aon scéal seachas drochscéal eile faoin scéalaí náisiúnta?

Ní raibh freagra ag an scríbhneoir seo riamh ar cheist a cuireadh daoine fásta air in Inis Mór fadó.

‘Aon scéal a’at?’ a deiridís* leis an déagóir soineanta ón mórthír nach raibh ach tuiscint amháin aige ar an bhfocal ‘scéal’. Theastaigh leabhar lena léamh, a shíl sé, is é sin mura mbeadh scéal ó bhéal á inseacht ag duine fásta.

Thosaigh gach scéal dá leithéid le ‘bhí fear ann fadó’ – nó bean, nó páistí uaireanta. Ba é an ‘fadó’ an príomhfhocal draíochta a d’fhógair an scéal agus a dhúisigh samhlaíocht an éisteora.

Ba chuma cé mar a chríochnaigh scéalta na scéalaithe. Thugadar le fios go soiléir i gcónaí go raibh deireadh ráite agus go raibh sé in am ag éisteoirí óga dul chun suain.

Fiú tar éis d’oileánach cineálta a mhíniú don strainséir óg nach scéal páistiúil ach nuacht nó eolas nua de chineál éigin a bhí á iarraidh agus ‘aon scéal a’at?’ á ra, thóg sé i bhfad orm smaoineamh ar an gcineál freagra a bheadh béasach, suimiúil agus gairid. Ach ba léir an riachtanas agus an leigheas faoi dheireadh.

Is casta agus is doimhne an éiginnteacht atá ag cur as don scéalaí náisiúnta (teideal a oireann gan áibhéil don eagraíocht náisiúnta atá i dtrioblóid faoi láthair) agus dá lucht éisteachta nó féachana.

Maith dhom a léitheoir dhil nach bhfuil ainm na heagraíochta á lua anseo. Tá sé á sheachaint mar gheall ar rún daingean an scríbhneora gan iad a chur i gcló sa cholún seo trí seachtaine i ndiaidh a chéile.

Oireann ‘scéalaí náisiúnta’ mar chur síos ar an eagraíocht toisc nach bhfuil eagraíocht níos mó sa tír atá i mbun craoltóireachta nó foilsitheoireachta. Tharraing cíoradh faillí agus saint an mhionlaigh san eagraíocht sin aird níos mó ná mar a tharraing díospóireacht ar bith i dTeach Laighean le seachtain.

Léirigh ábhair eile a pléadh, áfach, tábhacht an scéalaí náisiúnta mar fhoras fiosrúcháin, ceistiúcháin agus plé maidir le hábhair chonspóideacha a tháinig chun solais roimhe seo nó a thiocfaidh amach anseo.

Seachas drochscéalta faoin scéalaí náisiúnta, seo sampla de na scéalta tábhachtacha eile a pléadh i nDáil Éireann nó i seomraí coiste an Oireachtais le seachtain:

1. Fianaise a léiríonn ‘cúis mhór imní’ i gcuntais Bhord Rialála Rásaíocht na gCapall, a phléigh an coiste talmhaíochta;
2. Méadú eile ar chostas tógála Ospidéal Náisiúnta na Leanaí (€1.4m +?) a phléigh an Dáil agus an coiste sláinte;
3. Bille a thabharfaidh cead do Ghardaí ceamaraí a chaitheamh agus a úsáid, a pléadh sa Dáil;
4. Bille a chuirfidh cosc ar agóidíocht in aghaidh an ghinmhillte gar d’ospidéil, a pléadh sa Dáil;
5. Fianaise faoi bhás cuidithe a phléigh comhchoiste speisialta atá ag breithniú athrú reachtaíochta.

Níl sa liosta thuas ach sciar beag de na hábhair a pléadh i dTeach Laighean i rith na seachtaine. Níl tagairt ann don drochscéal déiríochta a d’inis tuairisceoir Primetime Fran McNulty ar chlár teilifíse oíche Dé Luain.

Léiríodh easaontas maidir leis an drochíde a léirigh an clár a tugadh d’ainmhithe nuair a cheistigh ceannaire na nDaonlathaithe Sóisialta Holly Cairns an Taoiseach Dé Máirt. Dúirt Cairns go raibh dlúthbhaint ag drochíde dá leithéid leis an méadú nach bhfacthas a leithéid riamh cheana ar chuótaí bainne ó 2015 ar aghaidh.

Cháin an Taoiseach an drochíde a léirigh an clár, dúirt sé nár chóir an milleán a chur ar threisiú déiríochta agus mhol sé d’fheirmeoirí leas níos mó a bhaint as saineolas a laghdódh líon na laonna fireanna a bheirtear.

Ní raibh sa chomhrá Dála idir Cairns agus Varadkar ach blas den chomhrá a theastaíonn sula mbeidh tionscal na déiríochta ar bhonn inbhuanaithe agus ardchaighdeáin i bhfeidhm i ngach cuid de.

Léirigh an clár agus an cheist Dála a spreag sé tábhacht shaothar na gcraoltóirí a fhostaíonn an stáisiún is mó sa tír. Ní bheadh an tír ná ár dtuiscint uirthi, ná ar shaothar na bpolaiteoirí, folláin dá n-uireasa.

* Nó ‘Aon scéal agat?’ sa Ghaeilge chaighdeánach