‘Meas’ ag Bakhurst ar ‘uaillmhian’ TG4, ach ceisteanna le réiteach faoi neamhspleáchas nuachta

Deir Kevin Bakhurst, ceannasaí RTÉ, go bhfuil “meas” aige ar “uaillmhian” phlean TG4 seirbhís nuachta Gaeilge neamhspleách a bhunú, ach go mbeadh ceisteanna móra le réiteach sula mbainfeadh an stáisiún “neamhspleáchas eagarthóireachta níos fearr” amach.

Tá aighneas idir RTÉ agus TG4 le tamall faoin phlean, a bhfuil glactha ag an Rialtas leis, go mbunófaí seirbhís nuachta Gaeilge neamhspleách.

I litir a chuir Kevin Bakhurst chuig Cathaoirleach Choiste Oireachtais na Gaeilge, Aengus Ó Snodaigh, an tseachtain seo caite,  luann Ard-Stiúrthóir RTÉ roinnt ceisteanna suntasacha a bheadh le réiteach.

Ar na ceisteanna a luann Bakhurst, tá maoiniú “aon seirbhísí nua” a bhunófaí agus an soláthar stiúideo agus acmhainní eile a theastódh ó aon tseirbhís nua.

Bheadh ceisteanna faoi chóipcheart agus cúrsaí cartlainne le réiteach freisin, a deir Bakhurst.

Luann sé ina litir chomh maith na socruithe fostaíochta a bheadh le déanamh dá scarfaí Nuacht TG4 ó RTÉ.

Ar deireadh deir Bakhurst sa litir go bhféadfadh sé go mbeadh “leasú reachtaíochta” de dhíth ag brath ar na moltaí a dhéanfar san athbhreithniú ar na meáin Ghaeilge atá ar siúl ag Coimisiún na Meán faoi láthair.

Deir ceannasaí RTÉ chomh maith go bhfuil sé “tábhachtach” go n-aithneofaí gur seirbhís “luachmhar” do lucht féachana RTÉ atá sa tseirbhís nuachta Gaeilge.

Chaithfeadh aon socrú a dhéanfaí i dtaobh phlean TG4 teacht le “huaillmhianta TG4” agus le “gealltanais agus straitéis RTÉ”, a dúirt Bakhurst.

Dúirt Bakhurst go bhfuil “dearbhú” tugtha aige d’fhoireann Nuacht TG4 nach dtiocfaidh athrú ar a stádas fostaíochta le RTÉ “beag beann ar na hathruithe a d’fhéadfadh teacht chun cinn i dtaobh an chláir sin”.

Faoi láthair, is é RTÉ a chuireann Nuacht TG4 agus 7Lá ar fáil do TG4. Déantar sin mar chuid den dualgas reachtúil atá ar RTÉ 365 uair an chloig de chláir a chur ar fáil do TG4.

Ghlac an Rialtas dhá bhliain ó shin le moladh ón gCoimisiún um Thodhchaí na Meán go mbeadh “ceannas neamhspleách eagarthóireachta” ag TG4 ar a sholáthar nuachta chun seirbhís níos fearr a chur ar fáil dá lucht féachana.

D’iarr Coimisiún na Meán ar RTÉ agus TG4 pleananna a chur ar fáil faoin mholadh go mbeadh neamhsapleáchas ag TG4 ó thaobh na nuachta.

Déanfaidh an Coimisiún scagadh ar na pleananna sin agus cuirfidh siad comhairle ar an Aire Cumarsáide dá réir.

Tuairiscítear gur dhá rogha a chuir RTÉ faoi bhráid Choimisiúin na Meán, seirbhísí nuachta Gaeilge ar leith do RTÉ agus TG4, nó múnla nua a bheadh bunaithe ar an chomhlacht Independent Television News sa Bhreatain.

Faoin múnla sin, chuirfeadh comhlacht léiriúcháin agus nuachta neamhspleách seirbhís nuachta ar fáil i nGaeilge do RTÉ agus do TG4, faoi mar a chuireann ITN seirbhís nuachta ar fáil do ITV, Channel 4 agus Channel 5 sa Bhreatain.

Tá €13.625 milliún breise sa bhliain á lorg ag TG4 i mBuiséad 2025 chun “smacht eagarthóireachta Nuacht TG4 a aistriú ó RTÉ go dtí TG4”.

Deir lucht an stáisiúin go dtógfadh sé bliain an tseirbhís ilardáin nua a bhunú ón uair go gcuirfí ar fáil dóibh an maoiniú breise atá á lorg acu.