Cáil an iarrthóra is cinniúnaí i Lár Tíre – an tIarthuaisceart

An Ceantar: Na contaetha ar fad i gConnachta agus in Ulaidh chomh maith leis na contaetha seo a leanas i gCúige Laighean – An Lú, Longfort, an Iarmhí, An Mhí, Cill Dara, Laois agus Uíbh Fhailí.

Na hIarrthóirí: Tá 27 iarrthóir ag seasamh sa Toghcheantar Eorpach a shíneann ó Chionn Mhálanna ó thuaidh chomh fada ó dheas le teorainn na Gaillimhe le contae an Chláir agus a shíneann soir le contaetha na teorann chomh fada le Muir Éireann agus a thógann isteach ina ghlac na contaetha i dTuaisceart Laighean, seachas Bleá Cliath, seacht gcinn acu ar fad.

Cuireadh Laois agus Uíbh Fhailí leis an toghcheantar seo ó 2019 agus dá bharr tá suíochán breise le líonadh. In 2019 rinne Fine Gael thar barr ag crochadh leo dhá shuíochán as 4 cinn le 33% den vóta. Toghadh Mairéad McGuinness (FG) ar an gcéad chomhaireamh agus bhí breis is 15,000 vóta le spáráil aici. Fuair a comhghleacaí, Maria Walsh (FG) 6,000 acu sin, ráta aistriúcháin sách íseal idir beirt ón stábla céanna. Níl Mairéad Mc Guinness san iomaíocht an babhta seo agus glactar leis go mbeidh titim i vóta Fine Gael – na pobalbhreitheanna ag tuar thart ar 20% de thacaíocht idir an bheirt iarrthóirí. Ní leor sin ach le duine amháin den bheirt a thoghadh agus sí Maria Walsh atá amach chun tosaigh faoi láthair sna pobalbhreitheanna.

Nil aon suíochán ag Fianna Fáil sa toghlach faoi láthair. Fuair iarrthóirí Fhianna Fáil 12.3% in 2019 ach tá na pobalbhreitheanna ag tuar thart ar 19% an uair seo, a bheadh os cionn an chuóta, ag an tríúr iarrthóirí de chuid Fhianna Fáil. In 2019 aistríodh thart ar 50% de na vótaí idir iarrthóirí de chuid Fhianna Fáil sa toghcheantar seo. Leis an ráta aistriúcháin sin d’fhéadfadh Fianna Fáil a bheith réasúnta cinnte de shuíochán.

Caithfear trí ní a chur san áireamh i dtoghcheantar chomh scaipthe le Lár Tíre – an tIarthuaisceart: aithne ar an iarrthóir; tíreolas agus dílseacht don pháirtí. Is tábhachtaí ná aon cheann acusan ainm in airde a bheith ar an iarrthóir. Ar an gcaoi sin tá an buntáiste ag an dá Fheisire Eorpach reatha, Luke ‘Ming’ Flanagan (Neamhspleách) agus Maria Walsh (FG), sa toghlach seo thar aon duine eile: aithnítear a n-ainmneacha ar fud an cheantair agus tá cruthaithe go maith ag an mbeirt acu sna díospóireachtaí ar na meáin chraolta.

Rinne Fine Gael an-mhaith dhá shuíochán as ceithre cinn a thógáil sa gceantar seo in 2019: Mairéad Mc Guinness (FG) agus Maria Walsh (FG). Maidir le tíreolas, is ag Nina Carberry (FG) atá an buntáiste: déanaim amach go bhfuil 28% de dhaonra an toghlaigh seo idir an Mhí agus Cill Dara, an ceantar is mó a mbeidh aithne ar an iarmharcach, i gcomparáid le 23% idir Gaillimh agus Maigh Eo. Ach is í Maria Walsh (FG) atá chun tosaigh sna pobalbhreitheanna (FG) agus seans láidir ann gurb ise a thógfaidh an suíochán do Fhine Gael.

Ó thaobh na polaitíochta de tá Sinn Féin láidir mar bhranda I gcónaí ar fud na tíre, in ainneoin an titim atá tarlaithe sna pobalbhreitheanna atá tógtha le bliain anuas. Cé nach bhfuil an oiread aithne ar Chris MacManus (SF) ná ar Michelle Gildernew (SF), is deacair a shamhlú nach mbeadh suíochán amháin ag Sinn Féin sa toghcheantar. Is Feisire i bParlaimint Westminster í Michelle Gildernew (SF) agus is Feisire Eorpach é Chris MacManus (SF), a thóg suíochán Matt Carthy (SF), nuair a shocraigh Carthy suíochán Dála a thógáil. Má thoghtar Michelle Gildernew (SF), seans gurb í an t-aon duine i bParlaimint na hEorpa a thoghfar, atá ina ball Parlaiminte i dtír nach bhfuil san Aontas Eorpach! Sna pobalbhreitheanna tá sí beagán chun cinn ar a comhghleacaí Chris MacManus (SF). As Fear Manach Gildernew, ba cheart go mbeadh vóta láidir ag Sinn Féin sna contaetha cois teorann, chomh maith le Tuaisceart Laighean. Seans go mbeidh sí ag brath ar aistrithe ó Chris MacManus (SF) len í a thabhairt thar an líne.

Fágadh Fianna Fáil folamh in 2019. Agus suíochán breise le líonadh an uair seo, tá seans maith ag Fianna Fáil suíochán a thógáil ach níl an darna suíochán ann dóibh.  Tá trí iarrthóir san iomaíocht, iad scaipthe amach óna chéile agus ag caitheamh spallaí lena chéile ó am go ham: an Teachta Barry Cowen (FF) in Uíbh Fhailí; an Seanadóir Lisa Chambers (FF) i Maigh Eo  agus an Seanadóir Niall Blaney (FF) i nDún na nGall. Is ar an Teachta Barry Cowen (FF) is mó a bheadh aithne. Toisc gan ach 10% den vóta i gceantar Laois/Uíbh Fhailí beidh air tacaíocht a fháil taobh amuigh dá cheantar féin. Is cosúil go mbeidh sé chun cinn go maith ar Lisa Chambers (FF), iarTheachta Dála as Maigh Eo atá ag cruthú go maith sna díospóireachtaí. Tá Niall Blaney (FF) ag cruthú go dona sna pobalbhreitheanna, gan ach 3% den vóta aige. Más féidir le Lisa Chambers (FF) vóta traidisiúnta Fhianna Fáil a choinneáil i Maigh Eo, i nGaillimh agus i Ros Comáin, aistriúchán maith a fháil ó Niall Blaney (FF) chun fanacht chun cinn ar Cowen (FF), tá seans, caolseans, aici ar shuíochán a thógáil. Más féidir le Cowen agus Chambers an cineál céanna vóta a fháil sa gcéad chomhaireamh d’fhéadfadh seans beag a bheith ag Fianna Fáil dhá shuíochán a fháil.

Beidh vóta réasúnta maith ag Peadar Tóibín (Aontú). Má bhíonn sé chun cinn ar Nina Carberry (FG) d’fhéadfadh sé aistriúchán réasúnta a fháil uaithi ar chúinsí tíreolaíochta agus a bheith san iomaíocht go dtí an deireadh. Mar iarTheachta de chuid Shinn Féin, bheadh an Tóibíneach ag súil le gaistriúchán áirithe a fháil ón iarrthóir is ísle de chuid Shinn Féin, nuair a roinntear na vótaí sin. Ach drochsheans go mbeidh Tóíbín (Aontú) chun cinn ar cheachtar d’iarrthóirí Shinn Féin. Más amhlaidh go gcuirtear Tóibín as an gcomhaireamh, gabhfaidh sciar dá chuid vótaí chuig Sinn Féin agus sciar chuig Nina Carbery (FG) agus sciar chomh maith chuig Ciarán Mullooly (Independent Ireland).

Tá seans réasúnta ag Ciarán Mullooly (Independent Ireland) ar shuíochán. Tá aithne air de bharr a chuid oibre leis na blianta ar Nuacht RTÉ mar chomhfhreagraí Lár Tíre. Ar na meáin thraidisiúnta tá sé éifeachtach agus tá roinnt daoine datá ar an dearcadh céanna le Independent Ireland faoi inimircigh a bheas ag aistriú vótaí chuige: Peter Casey (Nspl) agus Hermann Kelly (Irish Freedom Party), beirt a mbeidh slám maith vótaí acu nuair a chuirfear as an áireamh iad.

Maidir leis an vóta glas, tá beirt ag seasamh: An Seanadóir Pauline O’Reilly (Comhaontas Glas) atá lonnaithe i nGaillimh agus Saoirse McHugh a fuair vóta mór in 2019 ag seasamh don Chomhaontas Glas, nuair a fuair sí 7% den vóta. An uair seo ag seasamh mar neamhspleách beidh sí ag déanamh go maith agus 2% a aimsiú, thart ar an méid céanna le Pauline O’Reilly.  Aistreofar sciar maith de na vótaí sin chuig Luke ‘Ming’ Flanagan (Nspl), chomh maith le cuid mhaith de na vótaí a bheas ag Rory Hearne (Daonlathaithe Sóisialta), fear acadúil a bhfuil saineolas aige ar chúrsaí tithíochta ach gan mórán aithne air sa Toghlach.

Tá go leor iarrthóirí ón eite dheis ag seasamh an babhta seo: Justin Barrett (Clann Éireann); James Reynolds (An Páirtí Náisiúnta); Anthony Cahill (Irish People); Hermann Kelly (Irish Freedom Party); Margaret Maguire (Ireland First); Ciarán Mullooly (Independent Ireland) chomh maith leis an iarrthóir neamhspleách Peter Casey, a bhí san iomaíocht go dtí an deireadh in 2019. Déanaim amach go bhfuil seans maith ag Ciarán Mullooly (Independent Ireland) ar shuíochán, ach sciar réasúnta den vóta ar an eite dheis aistriú chuige len é a choinneáil san iomaíocht. Tugadh 7% den vóta dhó i bpobalbhreith Ipsos san Irish Times. Ag tosú amach leis an méid sin beidh Ciarán Mullooly (Independent Ireland) san iomaíocht don chúigiú suíochán, le  Peadar Tóibín (Aontú); Lisa Chambers (Fianna Fáil) agus Nina Carberry (Fine Gael).