Ba chóir clár Prime Time Investigates a dhéanamh faoi theip RTÉ cloí lena ndualgais reachtúla i leith na Gaeilge.
Sin an moladh a dhéanfaidh an t-iar-aire Gaeltachta Éamon Ó Cuív d’Ard-Stiúrthóir RTÉ ag cruinniú a bheidh ar siúl i dTithe na Oireachtais inniu.
Beidh Dee Forbes, Ard-Stiúrthóir RTÉ, os comhair Choiste Oireachtais na Gaeilge agus na Gaeltachta tráthnóna agus léargas é comhairle shearbhasach Uí Chuív ar a ghéire is a bheidh sí á ceistiú faoi chur chuige RTÉ i leith na Gaeilge.
Ag labhairt dó le Tuairisc.ie, dúirt Ó Cuív go raibh deireadh le “tráth na hachainí” i gcás RTÉ agus an Ghaeilge agus go raibh sé “in am a mheabhrú” dóibh gur “dualgas dlí” atá orthu i leith na teanga agus “nach nglacfar le haon leithscéalta faoi acmhainní nó aon rud eile”.
Gheall RTÉ i bplean nua a chuir siad faoi bhráid an Choimisinéara Teanga anuraidh go gcraolfadh siad breis is a cheithre oiread uaireanta an chloig i nGaeilge.
Fuarthas amach le linn imscrúdú a rinne an Coimisinéir Teanga Rónán Ó Domhnaill nach raibh ach 0.7% de sceideal iomlán teilifíse RTÉ in 2017 ina gcláir Ghaeilge agus d’ordaigh an Coimisinéir don chraoltóir plean gnímh a ullmhú.
Ar na polaiteoirí eile a bhfuil sé i gceist aici dúshlán RTÉ a thabhairt ag cruinniú an lae inniu, tá an Teachta Dála neamhspleách, Catherine Connolly.
Deir Catherine Connolly go bhfuil sé “soiléir” nach bhfuil a ndualgais faoin reachtaíocht comhlíonta ag RTÉ.
Ar na hábhair eile a phléifear ag cruinniú an lae inniu, tá caidreamh RTÉ le TG4, an caidreamh idir an dá stáisiún i dtaobh cúrsaí nuachta go háirithe.
Faoin reachtaíocht chraolacháin is gá do RTÉ 365 uair an chloig de chláracha a sholáthar do TG4 gach bliain.
Cuireann RTÉ an dá chlár Nuacht TG4 agus 7 Lá ar fáil do TG4 mar chuid dá soláthar reachtúil clár don stáisiún Gaeilge. Tá cúrsaí nuachta na Gaeilge ina n-ábhar cainte le tamall mar gheall ar chiorruithe agus áitiú Ard-Stiúrthóir TG4, Alan Esslemont nach bhfuil dóthain infheistíochta á déanamh ag RTÉ in iriseoireacht na Gaeilge.
Léirigh Tuarascáil Bhliantúil 2020 RTÉ gur cuireadh €4.954 milliún ar fáil do sheirbhís nuachta TG4 anuraidh, laghdú ó €5.037m in 2019.
Mhaígh Jon Williams, ceannasaí nuachta RTÉ roimhe sin, gurb amhlaidh gur laghdaíodh buiséad nuacht an Bhéarla gach bliain le roinnt blianta anuas agus gur mhéadaigh an caiteachas ar an nuacht Ghaeilge sa tréimhse chéanna.
Cuireadh stop mí Iúil le plé i dTithe an Oireachtais faoi sholáthar Gaeilge RTÉ toisc, a dúradh, gur “cur amú ama” a bhí ann.
Shocraigh baill Choiste Oireachtais na Gaeilge gan dul ar aghaidh an uair sin leis an gcruinniú le feidhmeannaigh ó RTÉ nuair a dúirt siad nach raibh ar a gcumas ceist a fhreagairt faoin scéala gur chinn an Coimisinéir Teanga go mbíonn an dlí craolacháin maidir lena dhualgas i leith na Gaeilge á shárú ag RTÉ.
Ghlac RTÉ le torthaí imscrúdú an Choimisinéara Teanga agus cuireadh plean faoina bhráid chun cur le líon na n-uaireanta an chloig i nGaeilge a chraolann siad.
Tuigtear go ndíreoidh Ard-Stiúrthóir RTÉ Dee Forbes go mór ar an bplean sin ina cuid cainte ag Coiste Oireachtais na Gaeilge inniu agus go ndéanfaidh sí cosaint láidir ar chur chuige RTÉ i leith na teanga.
AnRógaire
Cad faoi fiosrúchán faoi theip gach rialtas ó bunaíodh an stáit comhionnanas a bhaint amach do phobal na gaeilge ina dtír féin. Sin le rá gach seirbhís ón earnáil phoiblí agus phríobháideach ina rogha teanga oifigiúil.