Iosrael ag leanúint lena gcogadh dearg beag beann ar an domhan mór

Drochsheachtain ab ea í do na hIosraelaigh an tseachtain seo caite ó thaobh clú idirnáisiúnta de. D’iarr an Chúirt Choiriúil Idirnáisiúnta go n-eiseofaí barántas gabhála le haghaidh príomh-aire agus aire cosanta na tíre. Thug an Chúirt Bhreithiúnais Idirnáisiúnta breithiúnas gur chóir d’Iosrael stop a chur lena n-ionsaithe ar chathair Rafah i ndeisceart Gaza. Anuas air sin thug trí thír Eorpacha, Éire, an Iorua agus an Spáinn aitheantas don Phalaistín mar stát.

Tagann an drochsheachtain seo i ndiaidh roinnt míonna ina raibh deacrachtaí acu lena bpríomhchomhghuaillí, na Stáit Aontaithe. Cúpla mí ó shin cháin siad na Meiriceánaigh toisc gur staon siadsan sa vóta i gComhairle Slándála na Náisiún Aontaithe chun sos cogaidh a chur i bhfeidhm.

Cúpla seachtain ina dhiaidh sin bhagair na Meiriceánaigh go raibh siad chun smachtbhannaí a chur i bhfeidhm ar an gcathlán conspóideach de chuid arm Iosrael, Netzah Yehuda. Cé nach ndearna siad beart de réir a mbriathra, teachtaireacht ab ea í do na hIosraelaigh.

Níos mó ná coicís ó shin rinne an tUachtarán Joe Biden an cinneadh siombalach go raibh sé chun soláthairtí airm áirithe do na hIosraelaigh a chur ar athló.

Is léir go bhfuil clú Iosrael scriosta a bheag nó a mhór anois ar fud an domhain mar gheall ar an gcogadh.

Dul chun cinn an chogaidh

Tá siad ag leanúint leis an gcogadh dearg beag beann ar na gearáin ón domhan mór ach tá roinnt comharthaí ann anois nach bhfuil an cogadh ag dul sa treo ina raibh siad ag súil leis.

Tar éis na n-ionsaithe ar an 7 Deireadh Fómhair leag siad amach dhá príomhaidhm don chogadh:

• Slad a dhéanamh ar Hamas. Thug siad sainmhíniú ar an sprioc seo ní ba dhéanaí nuair a dúirt siad go raibh siad chun slad a dhéanamh ar eite mhíleata Hamas agus a bhonneagar, lena n-áirítear na tolláin, a scriosadh. Mhaígh siad chomh maith go raibh siad chun a cheannairí a ghabháil nó a mharú.
• Na gialla a tharrtháil. Cé nach raibh an sprioc seo chun tosaigh ag tús na n-ionsaithe ar Ghaza cuireadh níos mó béime uirthi beagán ar bheagán.

Cá seasann cúrsaí maidir leis an dá sprioc thuasluaite faoi láthair?

De réir foinsí éagsúla, lena n-áirítear an BBC agus Reuters, bhí idir 30,000 agus 40,000 trodaí ag Hamas i nGaza roimh an 7 Deireadh Fómhair. Measann na hIosraelaigh go bhfuil siad tar éis thart ar 14,000 trodaí a mharú.

Meastar gur aimsigh siad thart ar 1,600 bealach isteach sa ghréasán tollán ach d’admhaigh siad nach raibh ach thart ar 40% scriosta acu.

Ciallaíonn sé seo go bhfuil níos mó ná leath d’fhórsa Hamas beo, go bhfuil cuid mhaith dá bhonneagar slán agus mar gheall air sin tá siad in ann diúracáin a scaoileadh amhail mar a rinne ag an deireadh seachtain den chéad uair ó bhí mí Eanáir ann.

Cé gur mharaigh na hIosraelaigh roinnt ceannairí de chuid Hamas, tá an bheirt cheannairí míleata is sinsearaí, Yahya Sinwar agus Mohammed Deif, fós beo agus ag feidhmiú as na tolláin sa stráice, dar leo. Tá ceannaire polaitíochta Hamas, Ismail Haniyeh, fós beo chomh maith agus ina chónaí i gCatar.

Maidir leis an sprioc na gialla a tharrtháil, d’éirigh leo teacht ar chomhaontú chun 105 giall a scaoileadh saor i mí na Samhna anuraidh. Meastar go bhfuil 137 giall fós gafa ag Hamas ach ceaptar freisin go bhfuil roinnt acu marbh. Tá deis ann fós go scaoilfear saor iad má thagann sos cogaidh i bhfeidhm, ach má leanann na hIosraelaigh leis na hionsaithe ar Rafah laghdófar an deis.

Cé go bhfuil an cogadh i nGaza ar siúl anois níos faide ná aon chogadh roimhe seo inar throid na hIosraelaigh, níl spriocanna an chogaidh seo bainte amach acu go fóill.

Agus dar le hiarchomhairleoir slándála náisiúnta amháin in Iosrael níl sé ar chumas fórsa cosanta Iosrael eite mhíleata Hamas a chur faoi chois go hiomlán a thuilleadh. Is é an rud is fearr a d’fhéadfaí a bheith ag súil leis ná go lagófaí Hamas ionas nach mbeadh sé ar a chumas ionsaí amhail an ceann ar an 7 Deireadh Fómhair a dhéanamh as seo amach.

Deighilt

Tá deacrachtaí ag na hIosraelaigh le heagraíochtaí idirnáisiúnta, lena gcomhghuaillithe, níl spriocanna an chogaidh bainte amach acu agus anois tá deighilt sa chomh-aireacht chogaidh mar gheall ar dhul chun cinn an chogaidh.

Nochtadh an deighilt idir lucht déanta cinntí na tíre le déanaí nuair a thug Benny Gantz, duine den chomh-aireacht, foláireamh deiridh don phríomh-aire go n-éireodh sé as mura gcuirfí pleananna nua le chéile chun an lámh in uachtar a fháil ar Hamas, chun na gialla a tharrtháil agus chun Gaza a bhainistiú i ndiaidh an chogaidh.

In ainneoin na ndeacrachtaí tá an cur chuige céanna á úsáid acu agus atá in úsáid ó thús an chogaidh. Léiríodh an cur chuige arís ag an deireadh seachtaine agus iad ag leanúint lena n-ionsaithe ar Rafah beag beann ar an mbreithiúnas a rinne an Chúirt Bhreithiúnais Idirnáisiúnta.

Nuair a chuirfidh siad deireadh lena n-oibríochtaí in Rafah am éigin amach anseo, seans go maífidh siad go bhfuil an lámh in uachtar faighte acu ar Hamas. Ach beidh orthu ruathair a sheoladh arís agus arís eile ar an stráice amhail mar a rinne siad i dtuaisceart Gaza le déanaí tar éis dóibh a rá go raibh slad déanta ar Hamas sa cheantar sin míonna ó shin.

Ina theannta sin, tá an chuma ar chúrsaí anois go bhfágfaidh siad Gaza mar champa dídeanaithe ollmhór gan aon údarás oifigiúil ansin seachas eagraíochtaí idirnáisiúnta éagsúla ag déanamh iarrachtaí gan ligint do chúrsaí dul in olcas.