Bhí mé ag scríobh an tseachtain seo caite faoin mbealach neamhdhaonlathach a bhfuil an tAontas Eorpach, agus go deimhin níos mó agus níos mó tíortha Eorpacha i gcoitinne, ag plé le tuairimí nach n-oireann do líne oifigiúil an Choimisiúin.
Níl a fhios agam ar léigh an Taoiseach Micheál Martin an t-alt sin, ach tháinig sé amach ar an toirt beagnach le gach a ndúirt mé a dhearbhú.
In agallamh le Euronews an tseachtain seo caite, dúirt an Taoiseach gur chóir don Aontas Eorpach dul i ngleic leis an “mí-úsáid atá á baint ag an Ungáir as ceart crosta”.
Bhi sé ag tagairt don chaoi a bhfuil an Ungáir ag cur bac go rialta ar chúnamh don Úcráin sa gcogadh leis an Rúis, agus dúirt nach cóir don AE glacadh leis sin sa todhchaí.
Anois tá Victor Orban, príomh-aire na hUngáire, i ndiaidh a rá go gcuirfidh sé bac ar aontachas na hÚcráine leis an AE, cros a chuirfidh deireadh le huaillmhian na tíre sin cumarsáid níos dlúithe a dhéanamh leis an Iarthar i gcoitinne, agus lena lucht tacaíochta san Aontas Eorpach.
Chuir an ráiteas sin le fearg an Choimisiúin Eorpaigh i gcoinne na hUngáire, agus léim Micheál Martin isteach sa scéal le tabhairt faoi Orban.
Fiafraíodh de Martin céard é a ba chóir don Aontas a dhéanamh, agus dúirt sé go bhfuil bealaí ann le míshástacht a chur in iúl. Thagair sé ach go háirithe d’Alt 7 de Bhunchonradh an Aontais Eorpaigh a leagann síos bealach le ceart ballstáit a bhaint de.
Mar a tharlaíonn tá an chumhacht sin ann, ach caithfidh gach ballstát eile aontú leis.
Agus más scéal na hÚcráine an scéal atá ag cur fearg ar an gCoimisiún, níl an Ungáir leis féin, mar tá príomh-aire na Slóvaice, Robert Fico, ar aon tuairim le Orban ina thaobh sin.
Baothchaint, mar sin, ag deireadh thiar.
Ach léirigh an t-agallamh an meon atá ag Martin, meon, mo léan, atá coiteann san Aontas Eorpach anois. Sé sin, mura n-aontaíonn tú leis an líne atá ag teacht ón gCoimisiún, déanfar iarracht pionós de chineál éigin a chur ort.
Mar shampla, ag tús na míosa seo d’fhreastail Fico na Slóvaice agus Alexandr Vucic na Seirbia ar an 80ú comóradh de bhua an Aontais Shóivéadaigh ar an nGearmáin. D’eisigh Kaja Kallas, Príomhionadaí Gnóthaí Eachtracha agus Polasaí Sábháilteachta de chuid an Aontais, foláireamh don bheirt go mbeadh siad thíos leis dá rachaidís go Moscó.
Ní bheadh a fhios againn, ach tá sé dleathach freastal ar ócáidí den chineál seo, tá sé dleathach gan aontú leis na gCoimisiún faoi chogadh na hÚcráine, is tá sé dleathach gan a bheith ar son na hÚcráine a ligean isteach san Aontas.
Ach labhair idir Kallas agus anois Martin sa gcaoi gur chreid siad nach bhfuil sé sin dleathach is gur chóir mar sin pionós a ghearradh ar éinne a bhriseann an “dlí” sin.
Thug Orban freagra ar an Taoiseach.
“Dar linne, muintr na hÚngáire, cosantóirí na saoirse agus an neamhspléachais náisiúnta a bhí i dtírghráthóirí na hÉireann. Dúinne, is siombail í Éire den tsaoirse agus den fhlaitheas. Is ar an gcúis sin gur údar iontais dúinn aon uair a fheicimid tírghráthóir as Éirinn ag seasamh ar thaobh na himpireachta seachas ar son an fhlaithis náisiúnta.”
“Ná mill an scéal grá sin idir tírgháthóirí na hÉireann agus tírghráthóirí na hUngáire, le do thoil.
Tháinig an Taoiseach ar ais, ag rá nach mbeadh an tAontas in ann feidhmiú dá mbainfí leas mí-oiriúnach as an gceart crosta – freagra, ar ndóigh, a dhein neamhaird de cheannas gach ballstát agus a gceart an cros a úsáid má cheapann siad go mbíonn leas an bhallstáit i mbaol.
Luaigh an Taoiseach saoirse cainte mar luach de chuid an Aontais agus é, ag an am céanna, ag iarraidh stop a chur le saoirse cainte na hUngáire.
Is léir nach bhfeiceann an Taoiseach an chodarsnacht idir a cháineadh faoin gcaint ghránna a bhíonn ar na meáin shóisialta, é ag gearán go bhfuil daoine áirithe ag tabhairt le fios nach ceart aon tuairim ach a dtuairim féin a bheith ceadaithe go poiblí, agus a ráiteas féin nach bhfuil an ceart ag an Ungáir tuairim dhifriúil óna thuairim féin, nó ó thuairim an Choimisiúin, a bheith ag an tír sin.
Cinnte, tá an ceart aige argóint a dhéanamh i gcoinne dhearcadh na hUngáire, ach má tá ceannas ar bith ag aon bhallstát san Aontas tá an ceart acu gan aontú leis.
Aonghus Mac an tSaoir
Cumannach ag labhairt faoi shaoirse cainte! Cén cineál saoirse cainte atá ann faoin gcóras Cumannach? Cibé uair a bhí na Cumannaigh i gcumhacht, cuireadh ‘naimhde na Réabhlóide’ chuig an ngulag nó chuig an bpríosún, sin nó cuireadh chun báis iad.
Ciarán
Mar is hiondúil, ta an tAontas Eorpach ag dó na geirbe ag an Murchúch. Áibhéil, freangadh agus gríosú, Seachtain ar sheachtain, téann Eoin Ó Murchú i bpáirt leis na deachtóirí san Oirthear. Obair an áibhirseora, Putin é féin.
Art
Tá mearbhall ar an údar agus é ag meascadh dhá choincheap éagsúl lena chéile – ‘cead crosta’ agus ‘saoirse cainte’. Tá argóintí maithe ar son agus i gcoinne an cead crosta san Aontas Eorpach nó i gcomhthéacsanna eile ach níl baint ar bith acu le saoirse cainte. Is é atá i gceist le cead crosta ná meicníocht a thugann chumhacht do mhionlach cosc a chur ar chur i bhfeidhm thoil an mhóraimh. An cead crosta a bheith ann nó gan é a bheith ann, é a úsáid nó gan é a úsáid is cuma – níl impleachtaí ar bith aige do shaoirse cainte duine ar bith. Bheadh an saoirse cainte céanna ag Viktor Orban i ngach aon cás acu sin. Dá mbainfí an cead crosta i dtaca leis ceisteanna a bhaineann leis an nGaeilge ón DUP ní bheadh éinne – fiú an DUP fhéín shamhlóinn – ag maíomh go raibh saoirse cainte á séanadh orthu. Ceannlíne maith ach titeann an argóint as a chéile an-tapaidh.
Donncha O hEallaithe, at
“Bhi sé [Micheál Martin] ag tagairt don chaoi a bhfuil an Ungáir ag cur bac go rialta ar chúnamh don Úcráin sa gcogadh leis an Rúis, agus dúirt nach cóir don AE glacadh leis sin sa todhchaí.” Mar gur labhairt Micheál Martin amach faoi sin, tá sé cáinte ag Eoin agus dar leis nach bhfuil sé de cheart ag Micheál Martin a rá go bhfuil sé in am ag tíortha eile na hEorpa ‘dul i ngleic’ leis an mí-úsáid a bhaineann rialtas na Ungáire as an veto atá acu, atá ag cruthú deacrachtaí móra don Aontas Eorpach dul i ngleic le roinnt de na fadhbanna móra atá ag bagairt orainn.
Do réir mo thuisceana ar an scéal, tá Micheál Martin ag gearán faoin mbealach a bhfuil an Ungáir ag cur bacanna ar an Aontas Eorpach maidir le breis cúnaimh a thabhairt don Ucráin atá i mbun a saoirse ón Rúis. Nach ceist faireáilte é, ar cheart go mbeadh tír amháin san Aontas Eorpach, atá faoi smacht ceannaire atá fábharach don Rúis, in ann stop a chur leis an Aontas Eorpach gníomhú ar son muintir na hUcráine, atá ag troid le breis is 10 mbliain anois lena saoirse a chosaint ó mhianta Putin? Céard a bheadh ‘neamhdaonlathach’ faoi sin?
Sa gcás seo tá poinnte ag Micheál Martin. An bhfuil sé in am rogha a thabhairt don Ucráin? Má tá rialtas na hUngáire le leanacht air ag cur bacanna ar an gcuid eile den Aontas Eorpach maidir le tacú leis an Ucráin, ar cheart do na tíortha eile tiocht le chéile agus ballraíocht na hUngáire san AE a chur ar fionraí?
Ní thuigim cén caoi a fhéadfadh sé bheith ‘neamhdaonlathach’ má tá na tíortha eile ar fad aontaithe go mba ceart ‘bye bye’ a rá le tír a bhriseann na rialacha bunúsacha go hoscailte agus go dushlánach agus a dhéanann gaisce faoi? Tá an cuma ar an scéal go bhfuil rialtas na hUngáire ag tacú leis an Rúis, tír atá th’éis iarracht a dhéanamh tír daonlathach san Eoraip a fhorghabháil go míleata agus ag cur srian ar na tíortha eile den Aontas Eorpach atá ag iarraidh tacaíocht a chur ar fáil do mhuintir na hUcráine agus smachtbhannaí níos géire a chur i bhfeidhm ar an Rúis.
Seán De Bláca
Tuairisceoirí gan Teorainneacha: Inéacs Saoirse Preasa Domhanda 2025
Éire 7ú áit as 180
An Ungáir 68ú áit as 180
An Rúis 171ú áit as 180
:)
WTF
Cé a bhain a saoirse cainte de Ursula Van der Leyen nó cén béalbhac atá inti nár labhair amach riamh faoi Gaza?
Máire
Aonghus, Ciarán, Art, Donncha, Seán – an ritheann sé riamh libh gur ag iarraidh sibh a ghríosadh atá Ó Murchú? Tá sé seo i bhfad níos soiléire san ábhar a fhoilsíonn sé ar X. Níl cuntas X agam fhéin mar go bhfeictear dom gur dabhach séarachais é ach tá ag m’fhear céile. (grá mór agam dó ach díchéilí sa chás seo!) Rinne mé iarracht bliain nó dhó ó shin samplaí a thabhairt anseo de roinnt den ábhar a d’fhoilsigh Ó Murchú ar líne ach níor fhoilsigh Tuairisc an trácht. Mar sin táim ag iarraidh a bheith cúramach sa chur síos a dhéanaim le súil go bhfoilseofaí é seo. Ach tá rud suimiúil tarlaithe ar X – níl daoine ag glacadh an baoite a thuilleadh. Ní thugann siad freagraí ar a theachtaireachtaí. Agus mar sin tá an líón daoine a fheiceann iad imithe i laghad fiú – mar sin a slí a oibríonn an algartham ar na meáin shóísialta. Mholfainn daoibh glacadh leis an dea-sampla sin anseo!
Máire
ps. Tugaim faoi deara gur fir ar fad a bhíonn ag argóint leis. Tá níos mó céille ag na mná!
Aonghus Mac an tSaoir
A Mháire, seans go bhfuilim saonta ach cheap mé go bhféadfainn tionchar éigin a imirt ar chúrsaí trí thráchtanna a fhágáil faoi bhun cholúin Eoin. I gcás nuachtáin/irisí eile, bíonn meas ag an eagarthóir ar thuairimí an lucht léitheoireachta agus déantar athruithe ar bhonn an aiseolais a fhaigheann siad ón lucht léite. Déarfainn go bhfágtar 10 n-uair an oiread tráchtanna diúltacha faoin méid a scríobhann Eoin Ó Murchú ná tráchtanna deimhneacha, ach ní thugann Eoin ná an t-eagarthóir freagra ar bith ar na gearáin agus ní chuirtear athrú ar bith i bhfeidhm ná fiú srian ar an méid a bhíonn á scríobh aige. Seans go bhfuil an ceart agat, a Mháire, nuair a deir tú nach fiú an tairbhe an trioblóid, mar sin, ach táimidne cáiníocóirí ag íoc as Tuairisc.ie agus dá bharr sin caithfimid brú a chur ar an suíomh cloí le caighdeáin áirithe.
Eoin Ó Murchú
An ritheann sé le Máire go mbíonn tuairimí agam bunaithe ar argointí. Nach fearr di nó d’éinne eile nach n-aontaíionn liom na hargóinti imo choinne a mhíniú seachas neamhaird a dhéanamh nuair atá an oiread sin daoine thíos de bharr géarchéim atá ag cur an eite dheis i bhfad amach i gcumhacht toisc nach bhfuil an eite ‘chlé’ in ann déighleail le fadhbanna a bhrúann ar na bpobal. An cinsireacht nó díospóireacht an bealach is fearr le dul chun cinn a dhéanamh?
Dála an scéil, caithfidh go léann Máaaire leagan éagsúil de X mar bíonn an-chuid freagraí agam ar a bhfuil le rá agam ar X, cuid mhaith ag taobhú liom ach cuid eile nach bhfuil.
Sean
‘Kallas said EU sanctions on violent Israeli settlers had been prepared but have so far been blocked by one member state. Diplomats said that country was Hungary.’ Reuters.
Art
Seans go bhfuil an ceart agat a Mháire. Tugaim faoi deara gurbh é do theachtaireachtsa an ceann ar spréach an túdar faoi, go háirithe an tagairt do dhaoine gan a bheith ag tabhairt aird air ar na meáin shóisialta. Spéisiúil. Bail ó Dhia ag na mná!
Seán
Bhain sin ar fad gáire asam. QED a Mháire!