Bíonn teagmháil rialta leis an nGaeilge ag beagnach leath den phobal

Deir beagnach leath den phobal ó dheas agus duine as gach cúigear ó thuaidh go mbíonn teagmháil rialta acu leis an nGaeilge.

Dae réir torthaí pobalbhreithe nua a rinneadh do Chonradh na Gaeilge, 46% den phobal ó dheas agus 17% ó thuaidh a bhíonn ag labhairt as Gaeilge, ag léamh i nGaeilge nó ag éisteacht leis an nGaeilge go rialta.

Is trí na meáin thraidisiúnta – teilifís, raidió agus preas – is mó a théann daoine i dteagmháil leis an teanga, de réir na pobalbhreithe. 16% de dhaoine ó dheas agus 5% ó thuaidh a dúirt go dtagann siad ar an Gaeilge ar na hardáin sin.

Leath an méid sin a thagann ar an nGaeilge ar na meáin shóisialta, 8% ó dheas agus 2% ó thuaidh.

Dar le torthaí na pobalbhreithe, bíonn teagmháil rialta leis an nGaeilge sa bhaile ag 12% den phobal ó dheas. 5% a bhí amhlaidh ó thuaidh.

Dúirt 10% ó dheas gur tháinig siad ar an nGaeilge sa phobal agus dúirt 9% go mbíonn teagmháil acu leis an teanga ag an obair. 4% agus 3%, faoi seach, a bhí i gceist ó thuaidh.

Dúirt Orlaith Nic Gearailt, bainisteoir Sheachtain na Gaeilge agus Fheachtas Feasachta Chonradh na Gaeilge go léiríonn na figiúirí sin go bhfuil sciar suntasach den phobal a bhíonn i dteagmháil leis an nGaeilge go rialta agus gur chóir cur leis na deiseanna atá ann an teanga a úsáid.

“Tugann torthaí na taighde seo le fios go mbíonn teagmháil éigin ag 46% de dhaoine ó dheas leis an Ghaeilge, agus go mbíonn teagmháil éigin ag 17% de dhaoine ó thuaidh leis an teanga. Thuaidh agus theas, cuireadh in iúl sa taighde gurb iad na meáin thraidisiúnta, amhail an Teilifís, Raidió nó Preas, na modhanna teagmhála is coitianta a bhíonn ag daoine leis an Ghaeilge, ach trí chéile go mbíonn bealaí éagsúla againn ar fad leis an teanga a úsáid, a fheiceáil, a chluinstean agus a léamh.

“Má tá tuilleadh daoine chun an Ghaeilge a úsáid, caithfidh muid na deiseanna úsáide a mhéadú trí chéile, thuaidh agus theas, bíodh sin sa phobal féin, inár saol ó lá go lá, sa chóras scolaíochta (agus taobh amuigh den chóras oideachais) nó leis an stát féin.”

Léiríodh i dtaighde eile sa phobalbhreith a rinne an comhlacht margaíochta Kantar do Chonradh na Gaeilge gur dhúirt 48% den phobal ó dheas agus 27% ó thuaidh gur mian leo níos mó Gaeilge a labhairt.

Thug 54% ó dheas agus 28% ó thuaidh le fios go mba mhaith leo an deis a fháil níos mó Gaeilge a fhoghlaim.

Dúirt 15% den phobal ó dheas agus 11% den phobal ó thuaidh freisin gur chuir siad níos mó suime sa Ghaeilge le linn na paindéime ná mar a rinne siad roimhe sin.

Ag tagairt don phobalbhreith dúirt Máirín Nic Dhonnchadha, Stiúrthóir Gníomhach an Oireachtais, gur uirlis tacaíochta iontach dóibhsean pobalbhreith bhliantúil Chonradh na Gaeilge chun a chur ar a gcumas “cinntí eolacha a dhéanamh i gcomhthéacs na n-acmhainní foirne agus airgeadais atá againn”.

“Má fhéachann tú ar an líon daoine atá ag iarraidh deis a fháil le Gaeilge a labhairt níos minice: 48% ó dheas agus 27% ó thuaidh i gcomparáid leis an líon daoine nach bhfuil aon teagmháil rialta acu leis an nGaeilge: 53% ó dheas agus 82% ó thuaidh, is léir go bhfuil freastal easnamhach éagórach á dhéanamh ar chainteoirí Gaeilge,” a dúirt sí.

Bhí príomhthorthaí phobalbhreith Kantar do Chonradh na Gaeilge á bhfoilsiú go heisiach ag Tuairisc.ie mar shraith scéalta ú thús na seachtaine seo.

Roghnaíodh 2,026 duine don suirbhé ar bhonn eolaíoch trí ‘shrianta cuóta’ a leagan síos le go mbeifí ionadaíoch ar phróifíl an daonra agus cuireadh san áireamh ‘claonadh reiligiúin’ ó thuaidh. Rinneadh roinnt chothrom ar lucht an tsuirbhé, leath acu ó thuaidh den teorainn agus an leath eile ó dheas di. Corrlach earráide de +/- 3.1% a bheadh i gceist le suirbhé ar an scála seo.