GAILEARAÍ: Comórtais, comhluadar, craic, cniotáil, damhsa agus fiach focal ag Féile Rua ar an gCeathrú Rua

Bhí féasta imeachtaí ar siúl ag Féile Rua ar an gCeathrú Rua le deireanaí. Mheall stair, béaloideas, ceardaíocht, cniotáil, ceol, craic, comhrá is steipeanna muintir an bhaile ag na hócáidí ar fad. Pictiúir: Seán Ó Mainnín

Mná as an gCeathrú Rua a chruinníonn le chéile ag cniotáil, ag cróiseáil, ag caint is ag cabaireacht. Ón bhfómhar seo caite bíonn na mná ag roinnt a gcuid ceardaíochta le gasúir na háite i Scoil Mhic Dara. Tá  toradh na hoibre sin, ‘Seolta na Scoile’, agus go leor ceardaíochta eile le feiceáil sa leabharlann faoi láthair. Na ceardaithe sa phictiúr: Máirín Uí Fhlannacha, Máire Uí Ráighne, Teresa Uí Fhlatharta, Máire Costello, Baba Uí Loingsigh, Cáit Mhic Dhonncha, Máirín Uí Neachtain, Mary Ní Chúláin, Máire Ní Chualáin, Máire Uí Fhlatharta, Bairbre Mhic Dhonncha agus Mairéad Ní Chualáin

 

Katherine Ó Ceallaigh, príomhoide Scoil Mhic Dara, ag fáiltiú roimh an bpobal ag lainseáil ‘Seolta na Scoile’, taipéis ghalánta chniotáilte i gcruth an tseoil

 

Bairbre Mhic Dhonncha a sheol ‘Seolta na Scoile’, duine de Mhná na Cniotála agus na Cróiseála , a bhí ag obair le Rang 5

 

Ar dheis tá cuid de na daltaí scoile a d’oibrigh ar an taipéis ‘Seolta na Scoile’

 

Ar chúl: Máirtín Breathnach, Jimmy Connolly. Sa lár: Aedín Ní Lorcáin, Áine Ní Dhomhnaill, Éabha Masson, Éabha Murphy, Lily Ní hOibicín. Chun tosaigh: Tomás Ó Domhnaill, Máirtín Ó Flatharta, Caoimhe Ní Loing, Éanna de Grás, Aila Ní Mhuillaoidh

 

An slua mór a tháinig go dtí oifigí an Oireachtais i nDoire an Fhéich le haghaidh Taispeántas ‘An Ghluaiseacht’

 

Máire Ní Chualáin, Coiste Féile Rua, ag cur fáilte roimh an bpobal agus roimh Uachtarán nua-insealbhaithe Oireachtas na Gaeilge, Éamon Ó Cuív

 

Uachtarán nua Oireachtas na Gaeilge, Éamon Ó Cuív

 

Caint an Uachtaráin

 

Rónán Mac Con Iomaire ag seoladh an taispeántais. Is é Rónán údar an leabhair, An Ghluaiseacht, Scéal Chearta Sibhialta na Gaeltachta, atá foilsithe ag Cló Iar-Chonnacht

 

Údar grinn agus Rónán ag léamh sleachta as a leabhar faoi fheachtais Chumann Móibhí de Chonradh na Gaeilge, ar son Féile an Oireachtais a bhogadh as Baile Átha Cliath i 1972. De réir tuairisc san Irish Independent bhailigh scór den lucht feachtais timpeall ar an Taoiseach Jack Lynch agus Uachtarán na hÉireann, Éamonn de Valera ag oscailt an Oireachtais. Ba é an t-agóidí thar ceann Chumann Móibhí a thug an bhileog don Uachtarán de Valera ag éileamh go dtabharfaí bata agus bóthar d’Aire na Gaeltachta, George Colley, ná a gharmhac féin, Éamon Ó Cuív!

 

Cáit de Bhailís ag léamh as scríbhinní Pheadar Neilí Uí Dhomhnaill. Tá plean na scríbhinní sin a fhoilsiú i leabhar amach anseo

 

Caitlín Ní Ghabháin ag léamh as saothar a seanuncail, Peadar Neilí Ó Domhnaill

 

Éabha Ní Ghríofa

 

Coiste Fhéile Rua le hUachtarán nuathofa an Oireachtais. Éamon Ó Cuív: ó chlé: Hilaraí Nic Cába, Donncha Mac Con Iomaire, Máire Áine Uí Ailín, Seosamh Ó Gríofa, Stiofán de Bhailís ó Phobal Rua, Sorcha Ní Chéilleachair, agus Máire Ní Chualáin. (Níl Seosamh Mac Donnacha ná Máirín Nic Fhionghuin ón gcoiste sa bpictiúr)

 

 

Dónal Ó Broin á thaispeáint féin i measc bhaill Chomharchumann Chois Fharraige sna 1970idí

 

Róisín Nic Con Iomaire, Máirín Uí Mhárta agus Máire Ní Chualáin

 

Tara agus Éadaoin Ní Mháille

 

Ag léamh scéalta a sheanmhuintire

 

Tuairiscí sna meáin faoi Ghluaiseacht Chearta Sibhialta na Gaeltachta

 

Is maith is cuimhin liom an ghluaiseacht!

 

Iris Aniar á chraoladh ag RnaG ó Tigh Mhéicil, áit ar nochtadh leac i gcuimhne Chath na Ceathrún Rua, mí Eanáir, 1880

 

Cormac Ó Comhraí ag tabhairt cúlra an Chatha do láithreoir Iris Aniar, Micheál Ó Tuathail

 

An ceoltóir Casey Ó Duinn faoi agallamh

 

Kathleen Uí Dhomhnaill, chun tosaigh, bean Tigh Mhéicil agus Bríd Jimmy Uí Chualáin ag déanamh suntais den leac nua-nochtaithe

 

Pádraic Reaney, ealaíontóir agus dealbhadóir, lena leac nua i gcuimhne Chath na Ceathrún Rua 1880 a nochtadh ar bhalla Thigh Mhéicil

 

Iris Aniar amuigh faoin spéir, ag cur agallamh ar Sheán Phat Mór ó Loideáin

 

An leac nochtaithe

 

An taipéis sa leabharlann le haghaidh ‘Turas na Lúibe’, taispeántas ceardaíochta le mná na cniotála

 

Baba Uí Loingsigh ag labhairt ag an taispeántas cniotála, cróiseála agus bróidnéireachta

 

Máirín Uí Neachtain lena saothar

 

Máire Uí Fhlatharta agus údar mórtais aici as a cuid ceardaíochta

 

Mairéad Uí Bhroin

 

Cáit Mhic Dhonncha agus Máire Uí Ráighne

 

Máire Ní Chualáin lena scairf lámhdéanta

 

 

Bairbre Mhic Dhonncha, ceardaí tréitheach

 

Baba Uí Loingsigh

 

Mairéad Ní Chualáin

 

Joe Ó Mullaoidh, le saothar a rinne a mháthair, Nóra Joe Bheairtle a chuaigh ar shlí na fírinne an Nollaig seo caite

 

An t-ealaíontóir, Danny de Bhailís, a thug lucht na féile ag siúl agus ag breathnú ar a chuid múrphictiúr sa gceantar

 

An t-ealaíontóir Danny Wallace ag cur tús lena chamchuairt múrphictiúr i Séipéal Mhic Dara, lena phictiúr de Loch na Naomh

 

Cúpla crann nár leag Éowyn ag Scoil Mhic Dara

 

Íomhá de Theampall Mhic Adhamh le Danny de Bhailís agus dán le Johnny Chóil Mhaidhc

 

Casey Ó Duinn agus a bheirt mhac, Tiernan agus Paudie, ag baint taitneamh as siúlóid Danny de Bhailís.

 

 

An Cheathrú Rua le Danny de Bhailís

 

‘Beidh do phíotsa ag teacht chugat ar drón sula i bhfad’

 

Saothar eile, ‘Trá an Dóílín’

 

Múphictiúr Danny ag Tigh Nan Dooley

 

Danny agus lucht na siúlóide

 

‘An Cailín Álainn’ le focail an amhráin cháiliúil agus portráid den chumadóir Tomás Mac Eoin

 

Fear an Tí, Máirtín Tom Sheáinín ag Sean-Nós na nÓg, Séipéal Mhic Dara

 

An sean-nós á thabhairt ar aghaidh ag an óige. Na hamhránaithe a chas i Séipéal Mhic Dara. Ar chúl: Evan Ó Gríofa, Emma Nic Leóid, Bláthnaid Nic Cába, Stiofán Ó Cualáin. Chun tosaigh: Neasa Nic Dhonncha, Damhnait Ní Fhátharta, Áighne Ní Chadhain and Yvonne Ní Loideáin

 

Stiofán Ó Cualáin ag gabháil fhoinn

 

Emma NicLeoid, as Oileán Spalpaigh na Hearradh in Albain, ag tabhairt fonn an réigúin sin go Conamara

 

Damhnait Ní Fhátharta

 

 

 

Ag fiach na bhfocal in Acadamh na hOllscolaíochta agus  ‘Saortha Bád na Ceathrún Rua’ faoi chaibidil

 

Bádóirí agus fearas na mbád seoil, Donnchadha Mac Con Iomaire agus Stiofán de Bhailís

 

Ní raibh fuireach calaidh, farraige cháite, gála ná téigle ag cur aon imní ar na saortha bád Pat Mhichael Ó Cualáin agus Michael Staff Mac Donncha, agus iad idir mhuir is tír ag cur síos ar a gceird ag tógáil báid ag ‘Fiach Focal’ san Acadamh!

 

Cluas le héisteacht

 

Scéalta ón slua sa seomra

 

Donnchadha Mac Con Iomaire agus Stiofán de Bhailís agus seol lena ndroim

 

Saineolaithe Focal, Máire Feirtéir agus Máire Pheait Ní Chualáin réidh le Gaeilge na mbád, na farraige agus na saortha a sheoladh

 

Saineolas á roinnt

 

Céad faoin gcéad ag Pat Mhichael agus Michael Staff Mac Donncha ar cheisteanna Mháire Feirtéar faoi théarmaíocht na mbád

 

Siompóisiam na Féile le Sorcha Ní Chéilleachair, Adhna Ní Bhraonáin, Neans Nic Dhonncha agus Eimear Nic Dhonnchadha

 

Adhna Ní Bhraonáin

 

Adhna Ní Bhraonáin ag caint faoi thithíocht agus cead pleanála i gConamara ag Siompóisiam na Féile

 

Focal ó Dhónal Ó Broin

 

An Cathaoirleach, Nórita Ní Chartúir ag cur ceisteanna

 

Neans Nic Dhonncha

 

Eimear Nic Dhonnchadha ag caint

 

Sorcha Ní Chéilleachair, príomhfheidhmeannach Tuismitheoirí na Gaeltachta, ag roinnt a cuid taithí féin maidir le móréilimh na heagraíochta Gaeltachta

 

Fear an Tí ag Ceolchoirm na Féile sa gCrompán, Séamas Ó Scanláin

 

Éabha Breathnach ag canadh le linn Chraobhchomórtas Stéibh, sa gCrompán

 

Beartla Breathnach

 

Diane Ní Fhlatharta

 

Micheál Ó Domhnaill

 

Ailbhe Ní Mhurchú

 

Máire Nic Craith

 

Na moltóirí, Marcus Mac Conghail, Breandán Ó hEaghra agus Mairéad Ní Oistín

 

Éabha Breathnach a fuair an dara háit sa chomórtas Stéibh ag fáil duais €500 ó Mháire Áine Ní Ailín, Féíle Rua agus Brian Terry, ceoltóir. Sa phictiúr chomh maith tá an moltóir Mairéad Ní Oistín

 

Ailbhe Ní Mhurchú a bhain an chéad áit sa chomórtas Stéibh ag fáil duais €1000 ó Mháire Áine Ní Ailín, Féíle Rua, agus Brian Terry, ceoltóir. Sa phictiúr chomh maith tá an moltóír Mairéad Ní Oistín

 

Breá muiníneach i mbun na steipeanna

 

Rinceoir ar an sean-nós le linn ócáid Cheiliúradh na nÓg sa Chrompán, Dé Domhnaigh

 

 

 

Neans Nic Dhonncha a tháinig sa dara háit sa chomórtas sean-nóis

 

Liam Ó Ceallaigh, buaiteoir chomórtas an tsean-nóis

 

 

Is buaiteoirí iad ar fad!

 

Beirt Albanach, Emma NicLeóid agus Máirín Nic Fhionghuin i gcomhluadar Dhomhnaill Uí Bhraonáin sa gCistin. Máirín ina bean an tí agus Emma agus Domhnall ag gabháil fhoinn i nGaeilge na hAlban agus na hÉireann le linn “Chúig Amhrán” Dé Domhnaigh

 

Máirtín Jamesie Ó Flaithearta ag an damhsa ar an sean-nós agus é ag cuimhneamh ar laoch an damhsa sin, Séamuisín Sonny Joe Devaney, as an Aird Mhór i gCill Chiaráin a fuair bás anuraidh

 

Clann is gaolta Shéamuisín Sonny Joe Devaney agus gradam cuimhneacháin Shéamuisín bronnta orthu

 

Ruadhán Ó Flaithearta ag déanamh céipear damhsa sa gCistin agus clabhsúr á chur le Féile Rua le taispeántas ‘Damhsa ar an Sean-Nós’

 

Saoirse Ní Dhomhnaill

 

Dá thúisce is fearr! Gearóid Ó Dubháin lena iníon Adhna ag damhsa

 

Máistrí an damhsa ag faire na steipeanna: athair agus mac Patrick agus Pádraic Ó hOibicín

 

Dubhánaigh an damhsa – nach é Séamuisín a bheadh bródúil as a gceird!

 

Fág freagra ar 'GAILEARAÍ: Comórtais, comhluadar, craic, cniotáil, damhsa agus fiach focal ag Féile Rua ar an gCeathrú Rua'