Tá imní léirithe ag an Teachta Dála Catherine Connolly maidir leis an sprioc reachtúil gur Gaeilgeoirí a bheidh in 20% d’earcaigh chuig an tseirbhís phoiblí faoi cheann cúig bliana.
Faoi Acht na dTeangacha Oifigiúla, tá dualgas ar an stát a chinntiú gur cainteoirí Gaeilge a bheidh in 20% d’earcaigh nua na seirbhíse poiblí faoi dheireadh 2030.
Tá beagnach ceithre bliana ann ó ritheadh an reachtaíocht sin ach deir Connolly, atá ina cathaoirleach ar choiste Gaeilge an Oireachtais, go bhfuil sí buartha faoina laghad dul chun cinn atá déanta ó shin.
Tá an Coimisinéir Teanga, Séamas Ó Concheanainn, le teacht os comhair choiste na Gaeilge i dTeach Laighean inniu chun caighdeán na seirbhísí poiblí dátheangacha atá de dhíth agus a thuarascáil bhliantúil á phlé
“Tá feidhm ar leith agus feidhm an-tábhachtach ag an gCoimisinéir Teanga chun a chinntiú go mbeidh 20% de sheirbhísigh phoiblí sa Stát ina n-oifigigh dhátheangacha, agus go mbeidh seirbhísí poiblí dátheangacha ar fáil do phobal na hÉireann, chomh luath agus is féidir,” a dúirt an Teachta Connolly.
Dúirt sí go n-aithnítear an obair shuntasach atá déanta ag oifig an Choimisinéara ó bunaíodh í breis is 20 bliain ó shin agus go mbeadh “obair ar leith” le déanamh idir seo agus 2030 maidir leis an sprioc earcaíochta agus cur i bhfeidhm chóras na gcaighdeán teanga.
“Níl ach amscála gearr ann chun an 20 faoin gcéad a chur ar bun agus chun na caighdeáin a leagan síos, agus táimid buartha nach bhfuil dul chun cinn níos tapúla á dhéanamh ná mar atá. Ba mhaith leis an gComhchoiste an dul chun chinn seo a phlé leis an gCoimisinéir Teanga agus a thuairimí a fháil maidir le conas is féidir linn luas a chur leis.”
Agus é ina aire stáit don Ghaeltacht, d’admhaigh Thomas Byrne anuraidh go raibh go leor oibre le déanamh chun ranna rialtais agus comhlachtaí poiblí a chur ar an eolas maidir leis na dualgais a bheidh orthu faoin reachtaíocht Gaeilgeoirí a earcú.
Dúirt an t-iar-aire Stáit go raibh “a lán daoine” sa státchóras agus sa tseirbhís phoiblí fós dall ar an tionchar a bheidh ag an reachtaíocht teanga ar chúrsaí earcaíochta agus go gcaithfí a chur ina luí orthu go bhfuil spriocanna daingnithe maidir le fostú Gaeilgeoirí.
Dúirt an t-iar-aire Gaeltachta Éamon Ó Cuív roimhe seo go raibh sé “soiléir” nach mbainfear amach an sprioc earcaíochta faoi dheireadh 2030.
Conán Maol
Cur i gcéill, béal bán agus patfhuaire na bpolaiteoirí agus maindiríní na státseirbhísí is cúis leis an dteip seo. Paca namhad gur cuma leo faoin nGaeltacht agus a chuireann bacanna roimh bhunú Gaelscoileanna gan trácht ar Gaelcholáistí.
Muiris
Conán, an ceart go hiomlán agat. Monoglots ach iliomad acu ag saothrú go flúirseach i ngort na Gaolainne agus fuath dhearg acu di ag an am gcéanna. Rannóga ag feidhmiú as Béarla agus iad ag cumadh polasaithe don Ghaolainn!! Síleann namhaid na Gaolainne go bhfuil bob á bhualadh acu ar phobal na Gaolainne. Is mór a ndíchéille!!
Cordelia Nic Fhearraigh
Na hinstitiúidí stáit uilig a bhíonn ag feidhmiú trí Ghaeilg faoi láthair, cad chuige a mbíonn siad ag déanamh cumarsáid i mbéarla leis an rialtas, le polaiteoirí agus le hinstitiúidí stáit eile?? Abair má bhíonn ceist ag ionad oideachais (ollscoil, coláiste, bunscoil, srl) fá phleanáil agus bíonn orthu dhul i dteagmháil leis an rialtas áitiúil (comhairle contae) an i ngaeilg nó i mbéarla an dhéantar an chumarsáid sin?? Más i mbéarla é, bhoil, nach sin an t-seirbhís gaeilge curtha i mbaol??
Níl morán maith ag tabhairt ar eagraíochtaí stáit seirbhís trí ghaeilg a chuir ar fáil agus gan éileamh ar bith air! Tabhair ar na hinstitiúdí stáit uilig aitheantas a thabhairt do na heagraisí gaeilge ar tús agus cumarsáid inmheánach trí mheán na gaeilge a fhorbairt agus a bhuanú agus b’fhéidir go mbeadh seans ansin ag an ghnáth dhuine sa phobal an ghaeilg a úsáid leis an stáit.
Tá mé tinn tuirseach ag cuardú seirbhís le gaeilge ón stáit agus ní ghlacaim leis go mba cheart an t-ualach agus an strus sin a chuir ar dhaoine aonaracha sa phobal – go háirithe agus ganntanas féin-mhúinín ag 99% acu.