Seacht mbaile Gaeltachta ar liosta ‘ceantair phráinne’ an EPA maidir le séarachas amh

Tá seacht mbaile Gaeltachta ar liosta na Gníomhaireachta um Chaomhnú Comhshaoil (EPA) de na “ceantair phráinne” maidir le séarachas amh a bheith á scaoileadh chun siúil i lochanna, aibhneacha agus farraigí na hÉireann.

Is é Tír Chonaill an contae Gaeltachta is measa ó thaobh séarachas amh a bheith á scaoileadh. Tá ceithre bhaile Gaeltachta sa chontae sin ar liosta an EPA.

Ní bheifear in ann cóireáil a dhéanamh ar an séarachas atá á scaoileadh chun siúil ón bhFál Carrach, Cill Charthaigh agus Ailt an Chorráin go dtí 2019 agus ní luaitear dáta ar bith leis an gCeathrú Chaoil, an ceathrú baile i nDún na nGall atá ar an liosta.

I gContae na Gaillimhe, tá séarachas amh á scaoileadh chun siúil ar an Spidéal agus ar an gCeathrú Rua. Is é Béal an Mhuirthead i nGaeltacht Mhaigh Eo an baile Gaeltachta eile atá ar an liosta.

Leagadh plean amach cúpla bliain ó shin go mbeadh ionaid chóireála séarachais ann sna bailte seo ar fad in 2017. Tá an plean sin curtha siar dhá bhliain i ngach aon bhaile seachas Béal an Mhuirthead, a bhfuil 2018 luaite leis i sceideal nua an EPA, agus Ceathrú Chaoil i dTír Chonaill, nach bhfuil dáta ar bith luaite leis.

Níor tógadh ach trí ionad cóireála séarachais in Éirinn ón mbliain 2014, nuair a d’fhoilsigh an EPA a dtuarascáil dheireanach.

Dúirt Stiúrthóir Oifig um Fhorfheidhmiúchán Comhshaol an EPA, Gerard O’Leary, go raibh sé “doghlactha” go bhfuil an clár ama a bhí ann athraithe agus go bhfuil dhá bhliain bhreise i gceist anois.

Tá 124 ceantar ar liosta iomlán na gceantar “práinne” ag an EPA. Tá na cathracha Baile Átha Cliath, Corcaigh, agus Gaillimh i measc na mbailte ar an mórliosta sin.

Is é Uisce Éireann atá i gceannas ar chóiriú séarachais agus uisce ón mbliain 2014. Dúirt urlabhraí de chuid an chomhlachta go bhfuil méadú ag teacht ar an infheistíocht atá á déanamh in ionaid chóireála uisce ó ghlac Uisce Éireann freagracht as.

Dúirt urlabhraí de chuid an chomhlachta go bhfuil sé i gceist ag Uisce Éireann €326 milliún in aghaidh na bliana a chaitheamh ar “infreastruchtúir dhramhuisce”, mar atá leagtha síos i bPlean Gnó Uisce Éireann 2016-2021.

Bhíothas ag infheistiú tuairim is €270 milliún san obair seo idir 2000 agus 2010 ach tháinig laghdú ar an méid sin go €136 milliún in aghaidh na bliana ó 2011 go 2013. Ó thosaigh Uisce Éireann ag plé leis an scéal dhá bhliain ó shin, tá an infheistíocht méadaithe acu go thart ar €166 milliún in aghaidh na bliana.