Neamhord éigníoch dúghafach an tsíorchuardaigh idirlín

LÉAMH AGUS SCRÍOBH: Colún faoin litríocht agus faoin scríbhneoireacht chruthaitheach. An tseachtain seo: déanann ár gcolúnaí cuardach idirlín ar fhrásaí aite randamacha ar nós ‘aghaidh air amhail’ agus ‘a bhfuil ar siúl’. Agus níl sé leis féin.

Neamhord éigníoch dúghafach an tsíorchuardaigh idirlín

Tá drochnós agam. Agus mé i mbun scríbhneoireachta ar an ríomhaire (seachas i leabhar nótaí) bím go síoraí seasta i mbun cuardaigh ar an idirlíon féachaint an bhfuil leagan cainte éigin in úsáid agam i gceart, an bhfuil locht éigin ar mo chomhréir, nó chun fáil amach ar baineadh úsáid as meafar éigin cheana. 

I dtús báire shíl mé gur mise amháin a dhéanann cuardach gan stad gan staonadh ar fhrásaí aite randamacha ar nós “fágadh ina staic”, “a bhfuil ar siúl” nó “glas a dhallfadh do chuid súl”. Bím ag scríobh in dhá theanga nach labhraítear timpeall orm go laethúil agus luífeadh sé le réasún go dtiocfadh meirg éigin orthu – agus fonn seiceála orm féin. Ach fuair mé amach de réir a chéile go bhfuil an nós seo coiteanta i measc scríbhneoirí ar fud an domhain, agus ghabhfainn chomh fada lena rá gur bréagnóir é an scríbhneoir a mhaífeadh nach bhfuil sé aige.

Cén fáth gur drochnós é? Toisc go n-ídíonn an síorchuardach seo an mhuinín a bhíonn ag an scríbhneoir as a chumas teanga féin. Fearacht an té a bhainfeadh úsáid go síoraí seasta as aipeanna chun a bhealach a dhéanamh timpeall a chathrach féin, déanfaidh scríbhneoir a bhíonn ag brath ar chomhairle theanga neamhoifigiúil an idirlín dearmad de réir a chéile ar leagan amach a theanga féin. Amhail an té a mbeadh drogall air casadh isteach i dtaobhshráid éigin toisc nach é sin an bealach atá á mholadh ag a ghuthán cliste, tiocfaidh drogall air i ndeireadh na dála úsáid a bhaint as leagan cainte ar bith nach dtagann aníos i gcuardach idirlín. Beidh drogall air roimh a shamhlaíocht féin – agus cá bhfágfaidh sé sin an scríbhneoir?

Ag dul timpeall i bhfáinne fí, mar a tharla dom féin an lá cheana nuair nach raibh ach toradh amháin ar an gcuardach a rinne mé ar fhrása éigin a raibh mé in amhras faoi: alt a scríobh mé féin.

Sin ar fad ráite, bíonn a bhuntáiste féin ag baint le chuile neamhord éigníoch dúghafach. 

Ar dtús, bíonn sásamh éigin le baint as an mearbhall a chuirfidh na frásaí craiceáilte, randamacha ar fad ar na hinnill chuardaigh. Cén saghas fógraí a dhíreoidh siad ar chor ar bith ar dhuine a dhéanann cuardach ar leithéidí “níor fhéad mé gan” agus “faoi mar a bheadh”?

Lena chois sin, uair sna naoi n-aird, tiocfaidh tú ar sheoid. 

‘Bhí aghaidh air amhail is go raibh Bayern München díreach tar éis bua 8-0 a fháil air’ ceann de na torthaí a tháinig aníos nuair a rinne mé cuardach an lá cheana ar leithéid an fhrása “aghaidh air amhail” i mo theanga dhúchais, an Ísiltíris. Níor fhéad mé gan an meafar sin a robáil agus a chur in oiriúint do dhuine de na príomhcharachtair san úrscéal atá idir lámha agam féin, agus atá suite sa Bhrasaíl: ‘Cén aghaidh sin ort? Shílfeá go bhfuil an Ghearmáin tar éis bua 7-1 a fháil ort!’

Dhá mholadh do scríbhneoirí a mbeadh an neamhord éigníoch dúghafach seo ag cur as dóibh féin agus nach mbeadh sé ar intinn acu éirí as: más i nGaeilge a bhíonn tú ag scríobh, bain triail as www.gaois.ie, áit a dtiocfaidh tú ar shamplaí úsáide as foinsí iontaofa amháin, agus má bhíonn tú ag cuardach sna gnáthinnill chuardaigh, cuir uaschamóga dúbalta timpeall ar an bhfrása chun an cuardach a theorannú!

Fág freagra ar 'Neamhord éigníoch dúghafach an tsíorchuardaigh idirlín'