Ceist na bhfotheideal ‘ar bharr an chláir oibre’ ag TG4

Tá sé deimhnithe ag Leas-Phríomhfheidhmeannach TG4 Pádhraic Ó Ciardha do Tuairisc.ie go bhfuil réiteach á lorg ag an tseirbhís teilifíse ar cheisteanna a bhaineann le húsáid fotheideal ar chláracha an stáisiúin.

Idir an dá linn, dúirt Íte Ní Chionnaith, Iar-Uachtarán Chonradh na Gaeilge agus bean a bhí lárnach san fheachtas ar son Teilifís na Gaeilge le Tuairisc.ie  go gcaithfí a chur in iúl go láidir do bhainistíócht TG4 nach bhfuil pobal na Gaeilge sásta leis an méid Béarla a bhíonn ar TG4.

Tá feachtas faoi lánseol in Albain faoi láthair chun úsáid na Gáidhlig ar BBC Alba a láidriú.

Chuir an t-eagras Gáidhlig-TV litir chuig cathaoirleach BBC Alba, Magaidh Choineagan, a cháin ró-úsáid an Bhéarla agus fotheidil Bhéarla ar an tseirbhís sin.

“Tá rogha níos fearr ann. Caithfimid an deis seirbhís fhoirfe teilifíseáin a thabhairt do na Gaeil,” a scríobhadh sa litir ar chuir cúigear déag a n-ainm léi an tseachtain seo caite.

Dúirt Pádhraic Ó Ciardha le Tuairisc.ie gur mar gheall ar dheacrachtaí leis na hardáin dhifriúla teilifíse atá in Éirinn – Sky, UPC, Saorview agus eile – nach raibh fotheidil ar fáil i nGaeilge go fóill ar TG4, ach go rabhthas ag obair ar réiteach a fháil ar an scéal.

“Ní oibríonn siad uilig ar an gcóras céanna. Dá mbeadh sé ag obair ar chóras UPC, ní oibreodh sé ar Saorview mar shampla.

“Tá sé ar bharr an chláir oibre ach go dtí go mbeidh réiteach ar an bhfadhb againn, ní bheidh muid in ann an tseirbhís a chur ar fáil do chuile dhuine,” a mhínigh an tUasal Ó Ciardha do Tuairisc.ie.

Níl a leithéid d’fheachtas is atá ar bun ag Gáidhlig-TV ar bun in Éirinn agus dúirt Íte Ní Chionnaith go gcaithfí a bheith airdeallach faoin gcur chuige a bheadh ag aon fheachtas dá leithéid a bhunófaí anseo.

“Bhí sé chomh deacair sin orainn TG4 a bhaint amach. Throid muid ar feadh 30 bliain chun stáisiún Gaeilge a bhaint amach. Tá an stáisiún an-ghar do mo chroí, ach is dóigh liom gur gá dúinn dul i bhfeidhm ar an lucht bainistíochta ar bhealach láidir chun a chur in iúl dóibh nach bhfuil pobal na Gaeilge sásta leis an méid Béarla a bhíonn ar TG4.

“Conas a láimhseálfaí é? Níl a fhios agam, ach an rud is dóigh liom ná gur ón taobh istigh a chaithfí é a dhéanamh seachas feachtas mór poiblí a tharraingeodh aird na ndaoine atá naimhdeach do TG4 ar aon chaoi; is dóigh go gcaithfear a bheith an-chúramach faoi sin,” a dúirt sí le Tuairisc.ie.

Labhair an Dr Eithne O’Connell ó Scoil na dTeangacha Feidhmeach agus Léann Idirchultúir in Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath le déanaí ar an meon ‘ceart dom, ceart duit’ atá ag lucht na Gaeilge faoi cheist na bhfotheideal ar TG4.

Dúirt sí nach raibh fotheidil Ghaeilge ar TG4 nuair a bunaíodh é, nach bhfuil fotheidil Ghaeilge anois air, agus go raibh an chosúlacht ar an scéal nach gcuirfear fotheidil Ghaeilge ar fáil.

“Cén fáth a bhfuil tús áite tugtha d’fhotheidil Bhéarla in áit fotheidil Ghaeilge ar TG4? Go háirithe ó tharla gur ar mhaithe le cur chun cinn agus forbairt na teanga agus an chultúir atá sé. Maítear ina cháipéisíocht féin go bhfreastalóidh sé orthu siúd arb í an Ghaeilge a gcéad teanga….ach is iad seo an dream is lú bhfuil an freastal  á dhéanamh orthu ó bunaíodh an stáisiún,” a dúirt an Dr O’Connell.