Tá bailiúchán den Ghaeilge labhartha le foilsiú ag Acadamh Ríoga na hÉireann mar chuid den tionscadal “Foclóir na Nua-Ghaeilge”.
Thángthas ar na “focail fholaithe” seo agus lámhscríbhinní an Acadaimh á scagadh le haghaidh Chorpas na Gaeilge 1882-2000.
Seo focail nach bhfuil ar fáil i bhfoclóirí clóite na fichiú haoise.
Tá an corpas á bhunú ar bhailiúchán mór lámhscríbhinní atá i seilbh an Acadaimh.
Bailíodh focail, frásaí agus nótaí ó chainteoirí dúchais Gaeilge ar fud an oileáin san fhichiú haois.
I measc an bhailiúcháin seo, tá cúig chéad leathanach a bhailigh Tomás de Bhaldraithe i gConamara; tá dhá mhíle leathanach a bhailigh Seosamh Ó Dálaigh i nGaeltacht na Mumhan; agus dhá míle leathanach eile a bhailigh an scríbhneoir Séamus Ó Grianna in Ultaibh.
Dúirt urlabhraí an Acadaimh gur obair fhíorthábhachtach í seo:
“Tá sé fíorthábhachtach an saibhreas teanga seo a chaomhnú, le go mbeidh teacht ag scoláirí agus foghlaimreoirí na Gaeilge orthu, nó caillfear iad.”
Beidh teacht ar fhocail fholaithe, i measc na bhfiche míle iontráil eile, ar an mbunachar saor in aisce, inchuardaithe, www.fng.ie go luath.
Seolfar bailiúchán na bhfocal folaithe amárach i dTeach an Acadaimh, 19 Sráid Dhásain, BÁC 2 ag 18.00.
Blaiseadh de na ‘focail fholaithe’
friotach; is friotach an lá é i. giobach, breezy with cold bliting wind; also of a dog; madra friotach, with his hair standing on him (ready for a fight)
Bréanlóib; black rotten soft bog matter under blown sand at sea edge. The slip should have been built on sea bed-rock, but instead it was built on the bréanlóib.
Gálóg; ag cumadh gálógaí, telling lies
Fúirín; chestnut on inside of leg of ass or horse
Mada ceatha; rainbow
Cúinneáil; ag leagan ceann na téide ar an talamh agus í a dhéanamh timcheallach os cion a chéile ar nós fonsa.
Dáinte; 1,000,000
Liobairín; streill, chuir an cailín liodairín uirthi féin.
Macha; páirc bheag le na ba a choimeád inti i ndroch-aimsir nó istoíche uaireanta ach freisin = an leaba.
Boithín: a very religious person
Slánas; a herb
Cúlfinn; grizzle in meat
Cimeach; buachaill a bhfuil dúil mór aige sna cailíní.
Lobthaois; salachar
Aimseogaí; fairies
Poilliceachaí; píosa crua adhmaid a bhíonn ar shlaith-bhort báid san áit a mbíonn an maide rámha nuair bhíonn duine ag iomramh
Fág freagra ar '‘Focail fholaithe’ aimsithe'