Dúshlán an daonlathais féin tugtha ag Trump

Ní léir faoi láthair cé a bhuaigh an toghchán uachtaránachta seo, mar is eol do gach duine neamhchlaonta agus gach iarrthóir – ach amháin Donald Trump.

Nuair a labhair Joe Biden le slua beag dá lucht leanúna in Wilmington go gairid tar éis mheán oíche aréir (am áitiúil), dúirt sé go raibh sé dóchasach go dtoghfaí é féin ach go gcaithfí a bheith foighneach. “Keep the faith guys,” a dúirt sé leo.

Ní dóchas ach cinnteacht a bhí i mbriathra Trump nuair a d’fhógair sé níos deireanaí go raibh an toghchán buaite aige cheana féin. Bhí caimiléireacht in aghaidh an náisiúin ar bun, a dúirt sé, agus rachfar go dtí an Chúirt Uachtarach lena stopadh.

B’ionann caint an Uachtaráin agus fógra gur i gcúirteanna áitiúla agus náisiúnta na tíre a dhéanfar na roghanna is cinniúnaí faoi thoradh an toghcháin seo. Idir an dá linn, tá an bhearna idir Trump agus Biden chomh caol agus líon na vótaí atá le comhaireamh chomh mór go bhfuil cúis dóchais fós ag an mbeirt acu.

Glactar leis in Éirinn nach mbíonn toghchán thart go gcríochnaítear an comhaireamh. Tá iliomad foráil áfach i ndlíthe na stát éagsúil agus i mbunreacht na Stát Aontaithe a thugann ábhar gearáin d’iarrthóir ar mian leis comhaireamh iomlán a chosc, mar a tharla in Florida tar éis an toghcháin uachtaránachta in 2000.

Ní féidir toradh an chomhairimh i mbliana ná tionchar na mbreithiúna air a thuar ag an bpointe seo. Sin ráite, is léir cheana féin go ndeachaigh sciar an uachtaráin de na vótaí i méid i mórán stát – ina measc Ohio, Florida agus Texas. Is léir freisin nach raibh sciar Joe Biden den vóta iomlán sách mór le bua soiléir a chinntiú sna stáit a theastaíonn lena sheoladh go dtí an Teach Bán: Wisconsin, Michigan, agus Pennsylvania.

Níor tháinig tonn láidir ghorm i gcabhair ar Joe Biden ach tá sé ag teannadh mar sin féin leis an 270 vóta sa Choláiste Toghcháin a theastaíonn lena thoghadh. Ní léir ach oiread aon laghdú suntasach ar thacaíocht Donald Trump i bhformhór na dtorthaí go dtí seo, ach de réir chlaonadh na vótaí go dtí seo ní bheidh sé i bhfad chun tosaigh má thoghtar arís é.

Cibé iarrthóir a thoghfar faoi dheireadh, rachaidh sé i gceannas ar thír ina mbeidh easaontas agus mímhuinín i réim atá níos doimhne ná mar a bhí tar éis toghchán ar bith sna Stáit ó aimsir an chogaidh chathartha sna 1860idí.

Ní thagann easaontas idir Trump agus codladh na hoíche, go deimhin is breá leis aighnis. Ach is cuma cé a bheas ina chónaí sa Teach Bán ó mhí Eanáir ar aghaidh déanfaidh easpa comhthuisceana idir an dá thaobh den phobal díobháil leanúnach dhainséarach don tír.

Roimhe sin, tá contúirt níos práinní ag bagairt ar chóras daonlathach na tíre tar éis do Trump a fhógairt:

 Go raibh an toghchán buaite aige, nuair nach raibh

Go rabhthas ag vótáil tar éis am vótála, nuair nach rabhthas

Gurb ionann comhaireamh vótaí agus ‘gadaíocht’

Go raibh ‘calaois’ toghchánaíochta ar bun gan aon fhianaise a thabhairt.

Thug Trump dúshlán chóras daonlathach na Stát Aontaithe le caint chomh mífhreagrach sin. Beidh daonlathas Mheiriceá i gcontúirt dá bharr go dtí go mbeidh toradh dleathach iomlán an toghcháin soiléir agus curtha i bhfeidhm.

Is cúis bheag dóchais í go bhfuil briathra Trump cáinte cheana féin ag comhaltaí sinsearacha ina pháirtí féin, ina measc an Gobharnóir Chris Christie ó New Jersey agus an t-iarSheanadóir Rick Santorum.

Ach rinne an craoltóir Chis Wallace ar (creid nó ná creid é) Fox News cáineadh a bhí níos láidre ná an cáineadh a rinne Poblachtánach ar bith nuair a dúirt sé nach raibh aon cheart ag Trump a rá go raibh toghchán i stát ar bith buaite aige. Tá ceart ag gach stát, arsa Wallace, vótaí a chomhaireamh agus toradh an chomhairimh a fhógairt.

Dar le Wallace gurb ionann caint an uachtaráin agus cipín lasta a chaitheamh isteach i leacht sho-lasta. Ní fada go mbeidh a fhios againn an bhfuil an ceart aige nó nach bhfuil.