Clár a mheabhraigh dúinn tábhacht chluas eile Raidió na Gaeltachta 

Mura ndéanann tú tada eile an deireadh seachtaine fada seo éist le clár iontach RnaG faoi Chumann na mBan

Clár a mheabhraigh dúinn tábhacht chluas eile Raidió na Gaeltachta 

Peig Turraoín bn Uí Réagáin

Deireadh seachtaine fada againn agus aon duine gur suim leo an stair faighidís uair an chloig le héisteacht le clár na hAoine de An Saol ó Dheas. A leithéid de chlár a mheabhraíonn tábhacht Raidió na Gaeltachta dom.

Mar is dual, lena géarchúis is meabhair chinn spreag Helen Ní Shé an staraí Pádraig Óg Ó Ruairc le léargas ginearálta a thabhairt dúinn ar obair mhná Chumann na mBan sa dá chogadh – cogadh na saoirse agus cogadh na gcarad – agus an chaoi ar athraigh a gcuid oibre sa tréimhse sin. 

Cérbh iad na mná dearmadta seo?

Margaret Keogh, Gaeilgeoir as an Rinn i mBaile Átha Cliath a bhásaigh agus armlón á chur i bhfolach aici ar son na poblachta. Míniú an-spéisiúil ag Pádraig faoin ngráin a bhí ag Cumann na mBan ar an gconradh – gur bhraitheadar go rabhthas ag séanadh na mban chomh maith le hidéil na poblachta. 

Siobhán Ní Chléirigh, altra a bhí ag obair i gCorcaigh agus a bhí gníomhach i gCumann na mBan. Bean a bhásaigh i mbláth a hóige tar éis a bheith ar stailc ocrais i rith chogadh na gcarad. Sean-aintín le Siún Nic Gearailt ab ea Siobhán agus is iontach go deo an cur síos a bhí ag Siún ar a bean ghaoil.

Neans Scully de bhunadh an Gharda Cósta a d’fhan leis na hóglaigh leonta nuair a bhí na heasláin le haistriú ar chairt capaill trasna na gcnoc agus na fir tar éis teitheadh. Tá ábhar scannáin i saol agus i gcrógacht na mná sin. 

Na fir a bhíodh ag scríobh na leabhar i ndiaidh na ngaiscí – “rinneadar [na mná] an gnó agus choinníodar na prionsabail ach ní rabhadar ag scríobh na leabhair” arsa an Dr Tim Horgan. 

Ní raibh aon easpa mná cróga ar an Rinn ach oiread mar a ríomh Áine Uí Fhoghlú. 

Ó 1923 ar aghaidh níor labhair na mná “puinn faoin dtréimhse” agus iad i mbun teaghlaigh is cúraim, a dúirt Áine. A éileacht [shliocht] orthu ba go doicheallach a fuaireadar pinsean throdairí na saoirse, má fuair.  Fiú an naoscaire Margaret Skinnider, diúltaíodh pinsean di mar shaighdiúir a d’iompair gunna.

Thug Marie Ní Ghrifín cur síos spéisiúil ar mhná Chorca Dhuibhne agus taighde déanta agus á dhéanamh aici ar an obair dhainséarach a rinne na mná ar ceileadh a gcuid éachtaí orainne a bhain an tairbhe as a saothar.  

Más mall féin é, is maith go bhfuil scéal na mban sin á ríomh dá bpobal féin. 

Caithfear éisteacht. 

Seodchlár eile as Baile na nGall. 

Tá an clár ar fáil anseo

Fág freagra ar 'Clár a mheabhraigh dúinn tábhacht chluas eile Raidió na Gaeltachta '

  • Muireann Ní Mhóráin

    Chuala an clár agus aontaím le Máire agus tréaslaím le lucht a dhéanta. Is fada ó chuala mé clár chomh spéisiúil. Cloiste agam faoi Margaret BÁC ach tá a faoi na mná iontacha eile.