Mí na Samhna 2007 a foilsíodh an Staidéar Cuimsitheach ar úsáid na Gaeilge sa Ghaeltacht. Deir duine d’údair an staidéir go bhfuil tobar an mhachnaimh ionann is tráite sna forais Stáit a bhfuil cúram na Gaeltachta agus na Gaeilge orthu
Sa dara cuid den saothar anailíse seo léirítear go dtagann laghdú an-mhór ar líon agus ar chéatadán na gcainteoirí laethúla Gaeilge lasmuigh den chóras oideachais a luaithe agus a fhágtar an córas scolaíochta
Céard atá ag tarlú i measc na n-aoisghrúpaí éagsúla maidir le húsáid na Gaeilge? Sa chéad chuid den saothar anailíse seo féachtar ar na figiúirí daonáirimh maidir le gasúir san aoisghrúpa réamhscoile, a bhí idir 3-4 bliana d’aois in 2016
44.6% de phobal na gceantar tuaithe a dúirt go raibh labhairt na Gaeilge acu i nDaonáireamh 2016, i gcomparáid le 32.8% i gcathair Bhaile Átha Cliath agus 39.8% den daonra ar fad
Céim tríú leibhéal, ar a laghad, ag 49% de chainteoirí laethúla Gaeilge lasmuigh den chóras oideachais, i gcomparáid le 28.5% i measc an phobail i gcoitinne
7.8% de mhúinteoirí bunscoile agus naíscoile an stáit a labhraíonn an Ghaeilge ar bhonn laethúil taobh amuigh den scoil
Laghdú ar chéatadán na gcainteoirí laethúla Gaeilge i 23 den 26 limistéar pleanála teanga idir 2011-2016 agus faoi bhun 10% den phobal ina gcainteoirí laethúla i naoi gcinn de na ceantair pleanála teanga
Is ceantair atá beagáinín faoi bhun an mheáin náisiúnta ó thaobh rachmais agus oideachais, ceantair atá faoi mhíbhuntáiste nó ceantair atá go mór faoi mhíbhuntáiste iad gach ceantar láidir Gaeltachta i gConamara agus i nDún na nGall
Léiríonn an anailís atá againn ar na figiúirí is déanaí ó Dhaonáireamh 2016 go bhfuil an Ghaeilge ag dul ar gcúl mórán chuile áit sa tír agus gur géarchéim mar a tuairisc an ghéarchéim teanga sa Ghaeltacht
Tá anailís déanta ag Tuairisc.ie ar na figiúirí daonáirimh a d’fhoilsigh an CSO le léargas a fháil ar staid na teanga lasmuigh de na trí chontae Gaeltachta is láidre
20
