‘Buaileann buachaill le cailín. Buaileann long cnoc oighir.’ 

Ní ritheann sé le mórán scríbhneoirí agus iad ag luí isteach ar shaothar nua go mbeidh orthu achoimre, cóiriú scéil nó togra tionscadail a scríobh lá breá éigin má theastaíonn uathu an saothar nua a fheiceáil i gcló riamh. Ach bíonn an chuid is mó de na comhlachtaí foilsitheoireachta – agus gach uile cheann de na heagrais stáit a thabharfadh deontas do scríbhneoir a bheadh ina ghátar – ag súil lena leithéidí sula síneofar conradh ar bith.

Ós rud é go raibh airgead stáit i gceist le nach mór chuile leabhar dár scríobh mé féin go dtí seo, bhíodh orm tograí tionscadail a chur ar fáil sách luath sa phróiseas scríbhneoireachta. Ach ós rud é go ndeachaigh mé sa seans leis an úrscéal deireanach agam – gan socrú foilsitheoireachta ar bith déanta sular thug mé faoi – níor bhac mé le haon chuid den ‘scríbhneoireacht mhargaíochta’ go dtí go raibh an saothar féin críochnaithe agam.

Crá croí a bhíonn in achoimrí, cóirithe scéil agus tograí tionscadail is cuma cén uair a dtugann tú fúthu. Mura mbíonn an saothar féin scríofa, beidh tú ceangailte (go pointe) leis an méid a gheallfaidh tú don fhoilsitheoir nó d’eagras stáit. Má bhíonn an saothar scríofa cheana féin, beidh ort scéal a thóg, abair, 300 leathanach ort a insint a chur in dhá nó trí abairt (an achoimre) agus cur síos a dhéanamh ar an bplota ansin i leathanach nó dhó (an cóiriú scéil). Níl a leithéid dodhéanta, féach an achoimre chlúiteach a rinne duine éigin ar an scannán Titanic: ‘Buaileann buachaill le cailín. Buaileann long cnoc oighir.’ Ach tógann sé am cur síos beacht gonta mar sin a chumadh.

Seachtain a thóg sé orm féin achoimre, cóiriú scéil agus togra tionscadail a scríobh don úrscéal atá díreach críochnaithe agam. 

Pian sa tóin a bhíonn san obair seo, ach tá sí riachtanach: cuirtear brú ar an scríbhneoir breathnú ar a shaothar féin le súile fuarchúiseacha an mhargaidh. An gcuirfeadh duine a bheadh san ardaitheoir céanna leat ar feadh deich soicind suim i d’achoimre ar do scéal? An gceannódh sé an saothar uait dá dtógfadh sé deich nóiméad chun breathnú ar do chóiriú scéil? Cé a léifeadh an leabhar seo? An bhfuil sé tráthúil ar aon bhealach? An bhfuil aon ‘ghnéithe uathúla díolacháin’ eile ag baint leis? Céard iad sonraí teicniúla an tsaothair – seánra, líon focal, líon caibidlí, líon na gcarachtar, suíomh, peirspictíocht, aimsir na hinsinte? 

Is iomaí ceist a thiocfaidh aníos nár mhiste don scríbhneoir a chur air féin ó am go chéile agus saothar idir lámha aige. Ní hamháin nach mbeidh sé céasta ar fad ag an scríbhneoireacht mhargaíochta nuair a bheidh sí le déanamh, ach beidh treoirlíne éigin aige agus é i mbun oibre ar an saothar féin.