Oidhreacht mhallaithe na dTrioblóidí

Is leor as féin oidhreacht mhallaithe na dTrioblóidí gan a bheith ag cur léi le faillí, patuaire agus easpa samhlaíochta

"Irish Civil Liberties Seminar" Police Ombudsman for Northern Ireland Nuala O' Loan speaking during an Irish Civil Liberties Seminar on Human Rights and Accountability in Irish Policing at the Royal Dublin Hotel, O' Connell Street. 4/3/2003 Photo:/RollingNews.ie
Nuala O’Loan a liostáil ar raidio le déanaí líon na n-ionsaithe, iarrachtaí buamála agus coireanna fuatha a tharla ó fógraíodh síocháin go dtí seo Pictiúr/RollingNews.ie

Ceapadh scór blianta ó shin go leigheasfadh an aimsir oidhreacht na dtrioblóidí. Chreid roinnt go ligfí cruatan, cailliúint agus gortú i ndearmad de réir a chéile. Chreid roinnt eile go dtabharfaí aire chuí dóibh sin a raibh rian fágtha ar chorp nó anam s’acu. Ach cé is moite de ghrúpaí deonacha, is beag atá déanta le theacht i gcabhair ar íobartaigh. Inniu, is cosúil gur ag dul in olcas atá an scéal; faillí ag cur le fulaingt daoine agus ag teacht salach ar chothú an nuashaoil.

Bhí an t-ábhar seo faoi chaibidil ag pearsa mhór le rá i dTuaisceart Éireann le gairid. Chuir Iar-Ombudsman na bPóilíní, an Bhanbharún Nuala O’Loan, mímhóraltacht i leith Rialtas na Breataine mar gheall ar a bhfaillí.

Bhí blas beagán níos dearfaí ar ócáid de chuid Fhéile an Phobail in iarthar Bhéal Feirste nuair a tháinig Príomh-Chonstábla an PSNI, George Hamilton agus an Leas-Chéad Aire, Martin McGuinness, chun an cheist a phlé.

Céim mhór ab ea é Príomh-Chonstábla a bheith ag freastal ar imeacht in iarthar na cathrach i láthair poblachtánaigh shinsearacha a bheadh ina ndearg naimhde aige tráth. Comhartha sóirt ar an dul chun cinn atá déanta ab ea é sin.

Thug McGuinness, iarcheannaire an IRA, creidiúint do Hamilton as an gcéim cheannródaíoch seo a thabhairt. Dúirt an Príomh- Chonstábla gur theastaigh uaidh freastal ar an imeacht mar gur chreid sé gur theastaigh ó mhóramh mór saol níos fearr a chinntiú don chéad ghlúin eile, ‘do mo chlannsa agus do chlannsa.’

Phléigh siad leis an slua mór na dúnmharuithe le linn na dtrioblóidí nár fuasclaíodh; líomhaintí faoi chlaonpháirtíocht na bpóilíní i bhforéigean; an seicteachas atá forleathan i gcónaí; agus an chontúirt ó easaontóirí poblachtánacha.

Mar bharr ar fheachtas na n-easaontóirí, sa tseachtain ar tharla dúnmharú fuilteach a gceaptar go raibh baint éigin ag seanpharaimíleatachas leis, ba dheacair a shéanadh go bhfuil géarghá le beart chun cúrsaí a fheabhsú. Liostáil Nuala O’Loan ar raidio líon na n-ionsaithe, iarrachtaí buamála agus coireanna fuatha a tharla ó fógraíodh síocháin go dtí seo.

Ba scanrúil an liodán é agus cruthúnas, dá mba ghá a leithéid, go bhfuil an tsíochain leochaileach. Liostaigh sí chomh maith an líon mór daoine a bhfuil strus iarthrámach orthu, fadhbanna síciatracha eile, alcólacht, agus pian fhadtéarmach de bharr mharú a ngaolta nó gortuithe a bhain dóibh féin.

Tá dhá údar imní ann, mar sin, faoin aimsir láithreach agus faoin am atá le theacht.

Ní mór aire níos fearr a thabhairt d’íobartaigh. Seafóid is ea é laincis a chur ar na beartais (dá laghad iad) a haontaíodh i gcomhaontú Stormont ocht mí ó shin.

Níl ciall ar bith lena gceangal le fuascailt ar na fadhbanna leasa shóisialaigh ach sin é rogha Theresa Villiers agus rialtas David Cameron. Tá gá leis an obair seo anois mar is ag géarú atá na héilimh i measc íobartaigh agus a riachtanais ag méadú. Thairis sin, tá an díomá agus fearg faoi easpa cúraim ag cothú míshástachta i measc pobail i bhfad níos leithne ná pobal na n-íobartach féin.

Maidir leis an am amach romhainn, ní féidir talamh slán a dhéanamh de go mbeadh an tsíocháin buan – muna gcothaítear í go dearfach. Ní cabhair sa bhfiontar sin í an pharailís i Stormont agus neamhshuim nó easpa gnímh ó Londain agus Baile Átha Cliath. Is leor as féin oidhreacht mhallaithe na dTrioblóidí gan a bheith ag cur léi le faillí, patuaire agus easpa samhlaíochta.

Fág freagra ar 'Oidhreacht mhallaithe na dTrioblóidí'